Απολαύστε τα video
Πέτα Άρτας
Κωμόπολη χτισμένη αμφιθεατρικά σε λόφο, με σύγχρονα και παραδοσιακά πετρόχτιστα σπίτια, το Πέτα έχει θέα στην πόλη της Άρτας. Στις 4 Ιουλίου 1822 πραγματοποιήθηκε εδώ ιστορική μάχη μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων (συγκρούστηκαν τάγμα φιλελλήνων και ελληνικές δυνάμεις με τον τουρκικό στρατό). Στην περιοχή, που είναι κατάφυτη από ελιές και εσπεριδοειδή, λειτουργεί αξιόλογος αγροτικός συνεταιρισμός επεξεργασίας ελιάς. Επίσης, γυναικείος συνεταιρισμός παρασκευής παραδοσιακών γλυκών και εργαστήρι χειροτεχνίας. Στην ευρύτερη περιοχή είναι αναπτυγμένη η πτηνοτροφία. Το Πέτα έχει 1.916 κατοίκους. Aπέχει 8 χλμ A από την Άρτα
Η μάχη του Πέτα
Η μάχη του Πέτα πραγματοποιήθηκε στις 4 Ιουλίου του 1822 ανάμεσα στους Έλληνες του Μπότσαρη και του Μαυροκορδάτου εναντίον των Τούρκων του στρατηγού Ρεσίτ πασάς Κιουταχής, στο Πέτα στην Άρτα.
Το ιστορικό
Οι Σουλιώτες μετά τις νίκες τους εναντίον του Χουρσίτ Πασά και την πτώση του Αλή Πασά Ιωαννίνων, ζήτησαν τη βοήθεια του Μαυροκορδάτου και του Μπότσαρη. Στο μεταξύ, ο νέος πασάς της Ηπείρου, ο Ρεσίτ πασάς Κιουταχής, θέλησε να βάλει ένα τέλος στην Ελληνική Επανάσταση στην Ήπειρο.
Ο Μαυροκορδάτος Ο Μαυροκορδάτος πού ήταν πρόεδρος του Εκτελεστικού «ήρχισε τον ανταγωνισμό προς τον Δ. Υψηλάντη,τον οποίον ήθελε να υπερτερήση και ως στρατιωτικόν». Στις 22 του Ιούνη ο «στρατάρχης» Μαυροκορδάτος και 3 χιλιάδες άνδρες έφθασαν στο Κομπότι. Ανάμεσα τους και το τάγμα του ταχτικού στρατού με 560 άνδρες, οι 93 από αυτούς - Φιλέλληνες. Στις 23 του Ιούνη βγήκαν οι Τούρκοι από την Άρτα, αλλά οι Έλληνες και οι ξένοι πολέμησαν πεισματικά και τους πισωγύρισαν στο Κομπότι. Ξεχώρισε για την παλικαριά του ο Γερμανός στρατηγός Νόρμαν.
Το λάθος Ο στρατάρχης Μαυροκορδάτος έστειλε 1200 άνδρες με τον Μπότσαρη να πάνε να βοηθήσουν τους Σουλιώτες. Οι υπόλοιποι 1500 προχώρησαν προς την Άρτα, πιάνοντας το χωριό Πέτα μα ο Μαυροκορδάτος δεν ήταν μαζί τους. Ο Ομέρ Βρυώνης συνάντησε το ολιγάριθμο στράτευμα του Μπότσαρη στην Πλάκα, στις 29 Ιουνίου. Οι Οθωμανοί νίκησαν, το στράτευμα του Μπότσαρη μισοκαταστράφηκε, ο Μπότσαρης γύρισε πίσω στο Πέτα έχοντας χάσει 100 παλικάρια.
Ένα άλλο λάθος, που έκρινε την τύχη της μάχης, ήταν η εγωιστική στάση των Ευρωπαίων απέναντι στον τρόπο πολέμου με τους Τούρκους. Οι Έλληνες οπλαρχηγοί συμβούλεψαν τους Φιλέλληνες να κάνουν ταμπούρια (δηλαδή οχυρώματα) και αυτοί απάντησαν πως «έχουν τα στήθη τους για ταμπούρια και πως ξέρουν και αυτοί να πολεμούν». Έτσι πολλοί οπλαρχηγοί αποχώρησαν από το Πέτα, όπως ο Γ. Καραϊσκάκης, ο Γ. Κολοκοτρώνης, κ.α.
Η μάχη του Πέτα Την Τρίτη 4 Ιουλίου 1822 ο Ρεσίτ πασάς ή Κιουταχής - καταγόταν από την Κιουτάχεια της Μικράς Ασίας- με περίπου 8.000 Οθωμανούς στρατιώτες βγήκε από την Άρτα. Το Πέτα απέχει από την Άρτα 5 χλμ. και βρίσκεται σε μια κορυφογραμμή από Β προς Ν με απότομες πλαγιές προς την πόλη. Στα αριστερά τοποθετήθηκαν οι Φιλέλληνες, πιο δεξιά το πυροβολικό τους, στη συνέχεια το σώμα των Επτανησίων με τον Σπ. Πανά, και στο δεξιό άκρο πάνω σε ένα λόφο ο Γώγος Μπακόλας με τους πολεμιστές του. Σε άλλη κορυφογραμμή πιο πίσω τοποθετήθηκαν οι Μ.Μπότσαρης, Βλαχόπουλος κ.α.
Η μάχη άρχισε από τα χαράματα και κράτησε έως το απόγευμα. Η νίκη έγερνε υπέρ των Ελλήνων - Φιλελλήνων, όμως στο ύψωμα που κατείχε ο Μπακόλας, φάνηκαν ξαφνικά περίπου 80 Τούρκοι σημαιοφόροι. Οι Έλληνες θεώρησαν αυτό το περιστατικό ως προδοσία του Μπακόλα και αποχώρησαν, και καθώς άργησε η διαταγή της οπισθοχώρησης οι Φιλέλληνες που έμειναν στην μάχη περικυκλώθηκαν από τους εχθρούς και πολέμησαν ηρωικά. Οι περίπου 15 Πολωνοί Φιλέλληνες με αρχηγό τους τον Μιρζεύσκι, κλείστηκαν πολεμώντας στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στο κέντρο του Πέτα και εκεί βρήκαν τραγικό θάνατο . Από το Σώμα των Φιλελλήνων (Ιταλοί, Γερμανοί, Γάλλοι, Ελβετοί, Βέλγοι, Ολλανδοί, Δανοί, Σουηδοί, Πολωνοί) μόνο 20 σώθηκαν, ανάμεσα στους νεκρούς και ο διοικητής του τακτικού στρατεύματος συνταγματάρχης Πιέτρο Ταρέλλα. Ο βαριά πληγωμένος στρατηγός Νόρμαν είπε στον Μαυροκορδάτο: «πρίγκηπα, όλα τα χάσαμε, εκτός από την τιμή». . Το δικαστήριο που έγινε αμέσως μετά αθώωσε για την κατηγορία της προδοσίας τον Γ. Μπακόλα[εκκρεμεί παραπομπή].
Μετά τη μάχη Μετά τη μάχη ο Μπότσαρης, με τα απομεινάρια του εκστρατευτικού σώματος, υποχώρησε στο Μεσολόγγι μαζί με τον Μαυροκορδάτο εγκαταλείποντας τους Σουλιώτες στην τύχη τους.
Στις 2 του Σεπτέμβρη 750 Σουλιώτες και γυναικόπαιδα αποχαιρέταγαν για ύστατη φορά το Σούλι. Ο Μπακόλας, όταν μετά την καταστροφή πληροφορήθηκε τις κατηγορίες που κυκλοφορούσαν εναντίον του, συναντήθηκε με τον Μαυροκορδάτο, ο οποίος τον θεώρησε αθώο. Αδυνατώντας όμως ο Μπακόλας να μείνει σε έναν κόσμο που τον περιφρονούσε και τον μείωνε, απομονώθηκε για ένα διάστημα από τους άλλους και τελικά έλαβε τη δραματική απόφαση να συμβιβαστεί με τους Τούρκους και να τους υπηρετήσει ως το τέλος της ζωής του. Αυτή του η ενέργεια ενίσχυσε την εντύπωση που είχε δημιουργηθεί την ημέρα της μάχης.
Αποτίμηση της μάχης Οι απώλειες της ελληνικής πλευράς στο Πέτα ήταν πολύ βαρύτερες σε σχέση με κάθε άλλη μάχη κατά τα τρία πρώτα χρόνια της επανάστασης. Οι Φιλέλληνες αξιωματικοί θέλησαν να αποδώσουν την ήττα τους στην φυγή των άτακτων ελληνικών ομάδων από το πεδίο της μάχης, κάτι που επέτρεψε στην Τουρκική πλευρά να περικυκλώσουν τις δύο τακτικές μονάδες που είχαν παραμείνει παρατεταγμένες στις θέσεις τους, δηλαδή το Τάγμα των Φιλελλήνων και το Σύνταγμα Ταρέλα. Το κύριο αίτιο της ήττας τους ήταν ο συνδυασμός στην επιχείρηση δύο τακτικά ασυμβίβαστων στρατευμάτων σε μια ενιαία διάταξη μάχης: τα δύο τακτικά ασυμβίβαστα στρατεύματα ήταν οι άτακτες ελληνικές μονάδες από την μια και το Τάγμα των Φιλελλήνων και το Σύνταγμα Ταρέλα από την άλλη.
Μνημείο Πεσόντων Πέτα
Στην κορυφή του Πέτα υψώνεται το Μνημείο στην μνήμη των Φιλελλήνων, από επτά (7) διαφορετικές εθνότητες, που έπεσαν στην μάχη του Πέτα στις 4 Ιουλίου 1822.
Στο χώρο, που προσφέρει μοναδική θέα, τελείται κάθε χρόνο στις εκδηλώσεις εορτασμού των «Φιλελληνίων», τρισάγιο και κατάθεση στεφάνων στη μνήμη των αγωνισθέντων και ηρωικώς πεσόντων Ελλήνων και Φιλελλήνων.
Κατάθεση στεφάνων επίσης γίνεται και στις Εθνικές Εορτές.
Λαογραφικό Μουσείο Πέτα
Ιδρύθηκε το 1980 με ιδιωτική πρωτοβουλία του Θεόδωρου Φώτη. Για αρκετά χρόνια στεγάστηκε σε διαμορφωμένο χώρο δίπλα από το μνημείο των Φιλελλήνων. Σήμερα στεγάζεται στο κέντρο του Πέτα, σε ένα παραδοσιακό, πετρόκτιστο κτήριο, το οποίο έχει παραχωρηθεί από τον πρώην Δήμο Πέτα στο Μορφωτικό Πολιτιστικό Σύλλογο Πέτα.
Στα εκθέματα που φιλοξενεί, πολλά από τα οποία χρονολογούνται από τα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα, συμπεριλαμβάνονται γεωργικά εργαλεία, αντικείμενα οικιακής χρήσης, ολοκληρωμένες συλλογές επαγγελματικών εργαλείων και πλούσιο φωτογραφικό υλικό προερχόμενο από ιδιωτικές συλλογές πετανίτικων οικογενειών, όπου αναβιώνουν στιγμιότυπα από την καθημερινή οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ζωή των ανθρώπων μιας άλλης εποχής.
Σκοπός της ίδρυσης του Λαογραφικού Μουσείου Πέτα είναι η γνωριμία και η εξοικείωση των ανθρώπων και ειδικά της νέας γενιάς με τον παραδοσιακό πολιτισμό του πρόσφατου παρελθόντος μας, η ευαισθητοποίηση του κόσμου για τα υλικά και άυλα μνημεία της νεότερης πολιτιστικής κληρονομιάς, η κατανόηση και η ερμηνεία του χτες και η οργανική του σύνδεση με το σήμερα.
Σημαντικό ρόλο τόσο στη δημιουργία όσο και στη συντήρηση και εμπλουτισμό του μουσείου παίζει η ιδιωτική πρωτοβουλία καθώς και η στήριξη του Μορφωτικού Πολιτιστικού Συλλόγου Πέτα και του Δήμου Πέτα.
Το Λαογραφικό Μουσείο δεν ανήκει ούτε στο Μορφωτικό Πολιτιστικό Σύλλογο, ούτε στον Θεόδωρο Φώτη, αλλά στο χωριό μας, στους ανθρώπους που δώρισαν αντικείμενα και φωτογραφίες για το μουσείο και κατ' επέκταση στο Νομό μας.
Οι επισκέψεις στο Μουσείο γίνονται κατόπιν συνεννόησης
στο τηλέφωνο: (κ. Θεόδωρος Φώτης, υπεύθυνος Μουσείου)
Ο ναός Αγίου Γεωργίου στο Πέτα
Είναι μεγάλη πλακοσκέπαστη τρίκλιτη θολωτή βασιλική χωρίς τρούλλο, με κιονοστήρικτη τοξωτή στοά (υπόστεγο) στις τρεις πλευρές του και ωραιότατο ξεχωριστό κωδωνοστάσιο. Ιδρύθηκε πριν το 1765, αλλά επειδή πυρπολήθηκε το 1822 ανακαινίστηκε το 1850.
Εσωτερικά έχει δύο σειρές μεταγενέστερων τοιχογραφιών στις μακρές πλευρές του. Απ' τα κειμήλια αξιολογότατα είναι, ένας μεταξοκέντητος επιτάφιος του 1647 - εφάμιλλος εκείνου του Θεοτοκίου - και Ευαγγέλιο έκδοσης Βενετίας του 1765 Λειτουργεί ως ενοριακός ναός.
Φιλελλήνια
Κάθε χρόνο διοργανώνονται στο Πέτα, στις αρχές του Ιουλίου τα «Φιλελλήνια», που αποτελούν τριήμερες πολιτιστικές εκδηλώσεις στη μνήμη των ηρωικώς πεσόντων Ελλήνων και Φιλελλήνων στη μάχη του Πέτα, της 4η Ιουλίου 1822.
Οι εκδηλώσεις, που γίνονται υπό την αιγίδα του Δήμου και του Μορφωτικού Πολιτιστικού Συλλόγου Πέτα, περιλαμβάνουν αθλητικούς αγώνες, χορευτικές παραστάσεις, μουσική δημοτική βραδιά, συναυλία, παράσταση καραγκιόζη κλπ, και κορυφώνονται με επίσημη δοξολογία στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Πέτα και Τρισάγιο στο Μνημείο Πεσόντων Πέτα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου