Αλέξης Τσίπρας: Φυσικό αέριο στην Ήπειρο το 2023-εκλογές τον Σεπτέμβριο του 2019

Ο πρωθυπουργός, κ. Αλέξης Τσίπρας, μιλώντας στο Περιφερειακό συνέδριο στα Ιωάννινα διεμήνυσε ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ θα ολοκληρώσει την τετραετή θητεία της και θα πάει σε εκλογές τον Σεπτέμβριο του 2019.

Ο πρωθυπουργός υποστήριξε ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είναι η μοναδική που προσέφυγε στις κάλπες και τη λαϊκή κρίση αφού υπέγραψε συμφωνία με τους θεσμούς, κι όχι πριν. Είπε ακόμα ότι η κυβέρνηση προχωρά με επιτυχία σε μεταρρυθμίσεις, καθώς έχει ένα πλαίσιο συνεννόησης ή τη στοιχειώδη συμφωνία της κοινωνίας.

Ο κ. Τσίπρας επιτέθηκε παράλληλα, εμμέσως πλην σαφώς, σε μέσα μαζικής ενημέρωσης, ισχυριζόμενος ότι πολλές ειδήσεις που μεταδίδονται για δημοσιονομικές αστοχίες και προβλήματα στις αξιολογήσεις δεν είναι απλώς "πλαστές" (fake news) αλλά και "απελπισμένες" (desperate).

Οι εν λόγω ειδήσεις, συνέχισε ο κ. Τσίπρας, υποστηρίζουν τα συμφέροντα του "παλιού συστήματος" που προσπαθεί να διατηρήσει την επιρροή του στις μάζες. "Παρακολουθούμε τον πανικό που έχει καταλάβει ορισμένους", είπε χαρακτηριστικά.

Η ομιλία του Πρωθυπουργού έχει ως εξής:

Φίλες και Φίλοι Το συνέδριο για την παραγωγική ανασυγκρότηση στην Ήπειρο, είναι το πέμπτο στην σειρά περιφερειακό συνέδριο. Οι εργασίες των δύο τελευταίων ημερών, επιβεβαίωσαν την δυναμική των πρωτοβουλιών αυτών. Επιβεβαίωσαν την θέρμη με την οποία οι τοπικές κοινωνίες προσέρχονται σε έναν ανοιχτό και απροκατάληπτο διάλογο για τα προβλήματα αλλά και τις προοπτικές της περιφερειακής ανάπτυξης. Έναν διάλογο, στον οποίο οι υπουργοί της κυβέρνησης, όχι μόνο μιλούν, αλλά ακούνε, καταγράφουν και – ας μην φοβηθούμε την λέξη – αξιολογούνται από την τοπική κοινωνία, μέσα από μια άμεση και ζωντανή διαδικασία κοινωνικού διαλόγου. Επιτρέψτε μου, όμως, να ξεκινήσω με ένα ευρύτερο πολιτικό σχόλιο. Από τον Σεπτέμβριο του 2015, η πορεία της χώρας ήταν ομολογουμένως δύσκολη. 

Δεν κρύψαμε την δυσκολία αυτή. Αντιθέτως μιλήσαμε ανοιχτά στον κόσμο για τον ανηφορικό δρόμο που είχαμε, μέχρι το τέλος του προγράμματος και των μνημονίων. Παράλληλα δεσμευτήκαμε σε κάποιες βασικές αρχές. 
¨Ότι θα εξυγιάνουμε τα δημόσια οικονομικά της χώρας, που για δεκαετίες ήταν αντικείμενο διασπάθισης, κακοδιαχείρισης και λεηλασίας. ¨Ότι θα χτυπήσουμε στην ρίζα της την διαπλοκή. ¨Ότι θα στηρίξουμε με κάθε τρόπο τους πιο αδύναμους. Τους ανασφάλιστους, τους άνεργους, αυτούς που απειλούνται από τον εφιάλτη της φτώχειας. Εργαστήκαμε με πείσμα στα μέτωπα αυτά. Και σήμερα είμαστε σε θέση να παρουσιάσουμε έναν θετικό απολογισμό. Συγκρουστήκαμε με ισχυρότατα συμφέροντα που κρατούσαν για πάρα πολλά χρόνια δέσμια την χώρα και την οικονομία. 

Και αξιοποιήσαμε κάθε δυνατότητα, ακόμα και μέσα σε δύσκολες δημοσιονομικές συνθήκες, προκειμένου να εδραιώσουμε προγράμματα κοινωνικής προστασίας και κοινωνικής απασχόλησης, να εξασφαλίσουμε καθολική πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας για όλους, να στηρίξουμε τις δομές του κοινωνικού κράτους, που οι προηγούμενοι επιχείρησαν να κατεδαφίσουν. Σήμερα όμως βρισκόμαστε σε μια καμπή της πορείας αυτής. Σε αντίθεση με τα δύο προηγούμενα προγράμματα, η αποτυχία των οποίων προκάλεσε τεράστια προβλήματα στην χώρα και την οικονομία, το πρόγραμμα αυτό υλοποιεί τους στόχους του και βαδίζει προς την ολοκλήρωσή του. Και γιατί πετυχαίνουμε εκεί όπου οι προηγούμενοι απέτυχαν, γιατί το 3ο πρόγραμμα είχε πολύ ελαφρύτερη δημοσιονομική προσαρμογή – αυτό ήταν το κέρδος της διαπραγμάτευσης του 2015- δε το λες και αμελητέο 20 λιγότερη επιβάρυνση σε σχέση με ότι είχαν δεσμευθεί. Και γιατί έχοντας όλη την εικόνα σε γνώση του λαού, πήγαμε στη κάλπη και διαμορφώσαμε όρους κοινωνικής κατανόησης και υποστήριξης. Η ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης μας φέρνει τώρα πια πολύ κοντά στο τέλος των μνημονίων και της επιτροπείας. Η οικονομία σταθεροποιείται. Η χώρα, ανακτά την εθνική της κυριαρχία. Και μπαίνει σε μια νέα εποχή, απαλλαγμένη από τις στρεβλώσεις και τις παθογένειες δεκαετιών. Την εποχή της Δίκαιης Ανάπτυξης, Και πρέπει να πω ότι στην φάση αυτή, παρακολουθούμε με ενδιαφέρον τον πανικό που έχει καταλάβει ορισμένους, που βλέπουν την κυβέρνηση να επιτυγχάνει τους στόχους της. Κάθε μέρα βρισκόμαστε μπροστά σε ένα καινούριο πακέτο fake news.

Πότε υπάρχει κατάρρευση εσόδων. Πότε οι δανειστές είναι δυσαρεστημένοι με την αναδιανομή του πλεονάσματος. Πότε δεν υπάρχει καθόλου πλεόνασμα. Πότε υπάρχει πρόβλημα με την υποδόση των 800 εκατομμυρίων. Πότε τινάζεται στον αέρα η τρίτη αξιολόγηση. Για να διαπιστωθεί, την επόμενη ημέρα ότι τίποτα από όλα αυτά δεν συμβαίνει. Ότι το πρόγραμμα εξελίσσεται κανονικά και η χώρα πιάνει τους στόχους της. Νομίζω ότι ο όρος fake news δεν είναι ο απόλυτα σωστός για αυτή τη βιομηχανία δημιουργίας ψεύτικων εντυπώσεων.

Ο σωστός όρος είναι desperate news. Απελπισμένες ειδήσεις. Γιατί δεν υποδηλώνουν τίποτα άλλο, παρά μόνο την απελπισία του παλιού συστήματος και των παρασιτικών του συμμάχων, που χάνει μέρα με τη μέρα την ελπίδα να εδραιωθεί ξανά και να κάνει χρυσές δουλειές στην πλάτη του ελληνικού λαού. Και που όταν διαπιστώνει ότι η διαστρέβλωση δεν αποδίδει καρπούς, ανακαλύπτει χολέρες και πανούκλες στα νοσοκομεία και συριζαίες που πετάνε εικονίσματα από τα γραφεία του υπουργείου παιδείας. Την απόγνωσή τους, τους την επιστρέφουμε. Δεν θα ασχοληθούμε άλλο. Η δική μας πολιτική κοιτάζει μπροστά. Στην εποχή μετά τα μνημόνια και την επιτροπεία. Στην εποχή που η Ελλάδα θα αξιοποιεί τις παραγωγικές της δυνατότητες. Θα δίνει την δυνατότητα στους ανθρώπους της και ιδιαίτερα στους νέους να ζουν αξιοπρεπώς από την δουλειά τους. Θα είναι μια σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα, με ανταγωνιστική οικονομία και ισχυρό κοινωνικό κράτος. Αυτή η εποχή, είναι η εποχή της δίκαιης ανάπτυξης. Εισαγωγικά Η Περιφέρεια της Ηπείρου, η πλέον ορεινή περιφέρεια της Ελλάδας, οφείλει κατά κύριο λόγο τη σημερινή της υστέρηση στα διαδοχικά πλήγματα που έχει δεχθεί, με τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, τον εμφύλιο, τη μετανάστευση και την αστικοποίηση, αλλά και στις ανεπάρκειες της πολιτικής που εφαρμόστηκε κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Μιας πολιτικής που δεν αξιοποίησε του διαθέσιμους οικονομικούς πόρους, δεν προστάτευσε τους ορεινούς και πλέον απομακρυσμένους πληθυσμούς, δεν προστάτευσε ένα μοναδικό περιβάλλον και έναν πλούτο φυσικών πόρων. 
Η Ήπειρος, μια γεωγραφική περιοχή με πλούσια ιστορία, πολιτισμό, παιδεία και οικονομική ισχύ, είναι σήμερα μια από τις φτωχότερες περιφέρειες της Ευρώπης, με το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας σε σχέση με την υπόλοιπη Ελλάδα. Η ανάπτυξη την οποία επιδιώκουμε, με αύξηση της παραγωγής και της απασχόλησης, με ανασυγκρότηση του κοινωνικού κράτους, και με τη διαμόρφωση ενός βιώσιμου περιβάλλοντος, πρέπει να ανατρέψει όλους τους αρνητικές δυναμικές, όλες τις παθογένειες που έχουν επιβαρύνει, ως τώρα, την Περιφέρεια της Ηπείρου. Υπάρχουν σημαντικότατες παραγωγικές δυνατότητες, παραδοσιακές και νέες, που δεν αξιοποιούνται. 
Πρωτογενής τομέας Αγαπητοί φίλοι Η αγροτική παραγωγή, η γεωργία και η κτηνοτροφία, είναι χωρίς αμφιβολία ένα από τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ηπείρου. Στον τομέα αυτόν, πολλά προβλήματα συσσωρεύτηκαν τις τελευταίες δεκαετίες. ¨Όμως οι δυνατότητες ανάπτυξης είναι μπροστά μας και οφείλουμε να τις υποστηρίξουμε. Η πολιτική αυτής της κυβέρνησης βασίζεται σε σταθερούς άξονες που υπερβαίνουν τις διαρθρωτικές αδυναμίες και αντιμετωπίζουν την συσσωρευμένη παθογένεια των τελευταίων δεκαετιών. Γι αυτό, προτεραιότητά μας είναι: Ο ταχύτερος δυνατός εξορθολογισμός και η αποκατάσταση των αδικιών στην κατανομή των ενισχύσεων. Η ανανέωση του αγροτικού πληθυσμού. Η παραγωγή αγροτικών προϊόντων με δυνατότητες ανταγωνισμού και εξωστρέφειας , πράγμα που μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω συλλογικών επαγγελματικών σχημάτων. Η ανάπτυξη της έρευνας και της καινοτομίας στο χώρο και η υποστήριξη της από νέο επιστημονικό δυναμικό. Στην ειδική συζήτηση που έγινε εδώ για τα αγροτικά θέματα, παρουσιάστηκαν οι δράσεις που χρηματοδοτούνται από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης. 
Η πολιτική μας στον αγροτικό χώρο στοχεύει κυρίως Στην παραγωγή Αγροτικών Προϊόντων ποιότητας, υψηλής προστιθεμένης αξίας και ανταγωνιστικού χαρακτήρα. Όπως για παράδειγμα το ακτινίδιο. Στην παραγωγή ειδικών προϊόντων εξαγωγικού ενδιαφέροντος που ευνοούνται από τις κλιματικές συνθήκες και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας μας. Όπως τα αρωματικά και τα φαρμακευτικά φυτά. Στην παραγωγή βασικών προϊόντων διατροφικής επάρκειας για τη χώρα μας , όπως είναι τα γαλακτοκομικά προϊόντα και το κρέας. Για την στήριξη της κτηνοτροφίας θα χρειαστεί να εστιάσουμε ακόμα περισσότερο σε πολιτικές όπως η εγχώρια παραγωγή ζωοτροφών και κτηνοτροφικών φυτών και η προστασία των ντόπιων φυλών, για τις οποίες υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες βελτιώσεων. Στον τομέα της μεταποίησης αγροτικών προϊόντων, είναι ενδεικτικό ότι το μεγάλο ενδιαφέρον της Ηπείρου στον τομέα της αγροδιατροφής αποτυπώνεται και στις υποβολές στον νέο Αναπτυξιακό Νόμο. Το 55% των αιτήσεων της Περιφέρειας αφορούν στην αγροδιατροφή.

Συνολικά υπεβλήθησαν 17 προτάσεις με συνολικό προϋπολογισμό 34,1 εκατ. €. Επίσης, με συγκεκριμένα προγράμματα από το ΕΣΠΑ για την βελτίωση της εξωστρέφειας, όπως το πρόγραμμα «Επιχειρώ έξω» προϋπολογισμού 30 εκατ. €, ενισχύουμε τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις για την ανάπτυξη εξαγωγικής δραστηριότητας σε κάθε στάδιο της διαδικασίας. Το πρόγραμμα θα χρηματοδοτεί τη συμμετοχή των επιχειρήσεων σε διεθνείς εμπορικές εκθέσεις καθώς και άλλους τρόπους προώθησης των προϊόντων τους στις διεθνείς αγορές. Σε αυτή την κατεύθυνση ανακοινώσαμε ήδη την έναρξη του προγράμματος για τη διαμόρφωση Ελληνικού Σήματος, με στόχο την ανάπτυξη ενιαίας ταυτότητας για τα προϊόντα του αγροδιατροφικού τομέα. Το πρόγραμμα, που ικανοποιεί ένα πάγιο αίτημα του κλάδου θα βελτιώσει τη θέση των ελληνικών προϊόντων αγροδιατροφής και θα τους επιτρέψει να διεκδικήσουν καλύτερους όρους και μεγαλύτερο μερίδιο στις διεθνείς αγορές, με πλεονέκτημα την εξαιρετική τους ποιότητα. Το όφελος για την οικονομία της Ηπείρου από το πρόγραμμα αυτό αναμένεται να είναι ιδιαίτερα σημαντικό, αφού πολλά προϊόντα της περιφέρειας πληρούν όλες τις προδιαγραφές για την παγκόσμια αγορά. Και θέλω να επισημάνω εδώ, ότι ένα από τα προϊόντα αυτά είναι η φέτα της Ηπείρου, για την προστασία της οποίας δώσαμε και δίνουμε μάχες σε όλα τα επίπεδα. Ακόμα δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στην παραγωγική ανασυγκρότηση δυο σημαντικών κλάδων: της αλιείας και των υδατοκαλλιεργειών. Έτσι , ώστε να καταστούν βιώσιμοι και αειφόροι, τόσο ως προς το κομμάτι της διαχείρισης και διατήρησης των θαλάσσιων βιολογικών πόρων, όσο και ως προς την βιωσιμότητα των θέσεων εργασίας που απορρέουν από αυτούς. Ήδη 520 εκατ. ευρώ του νέου Επιχειρησιακού Προγράμματος Αλιείας και Θάλασσας, κατευθύνονται στο χώρο. Επιτρέψτε μου εδώ μια γενικότερη επισήμανση:

Αυτή η εβδομάδα είναι σημαντική για τους αγρότες. καθώς τις επόμενες ώρες θα μπουν στους λογαριασμούς τους 750 εκατ. ευρώ από τη βασική τους ενίσχυση. Μέχρι το τέλος της χρονιάς θα έχουν εισπράξει συνολικά, για το 2017, ενισχύσεις 2,8 δις ευρώ που αποτελούν βεβαίως μεγάλη οικονομική ανάσα για όλη την ελληνική ύπαιθρο. Και θέλω να κάνω ένα σχόλιο επ΄ αυτού: Για πρώτη φορά, επί των ημερών αυτής εδώ της κυβέρνησης, ο αγρότης έχει χρονοδιάγραμμα πληρωμών. Ξέρει πότε θα πάρει τα χρήματα που δικαιούται. Και επιπλέον: Είναι η τρίτη χρονιά που πληρώνουμε στην ώρα τους τα δισεκατομμύρια των αγροτικών ενισχύσεων και η χώρα μας δεν έχει ούτε ένα ευρώ πρόστιμο. Όταν οι υπεύθυνοι των προηγούμενων κυβερνήσεων, φόρτωσαν τη χώρα με πρόστιμα και καταλογισμούς πάνω από 3 δις. ευρώ που καλούμαστε εμείς τώρα να διαχειριστούμε. Και θα τα διαχειριστούμε όσο γίνεται πιο ανώδυνα για τον Έλληνα αγρότη . Βιομηχανία Φίλες και φίλοι Η ανάπτυξη του αγροδιατροφικού τομέα, μας βάζει αυτονόητα μπροστά στο επόμενο βήμα: την στήριξη της βιομηχανίας και της μεταποίησης. Το σχέδιο μας για τη βιομηχανία στηρίζεται στο τρίπτυχο «ολοκληρωμένες αλυσίδες αξίας – εξωστρέφεια – περιβαλλοντική βιωσιμότητα». Το Υπουργείο Οικονομίας υλοποιεί ένα ολοκληρωμένο πλέγμα από παρεμβάσεις για την ενίσχυση της βιομηχανικής και μεταποιητικής δραστηριότητας. ΟΙ παρεμβάσεις αυτές χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ, το Ταμείο Υποδομών, και τον Νέο Αναπτυξιακό νόμο. Ο προσανατολισμός των παρεμβάσεων αυτών επιδιώκει την στήριξη της καινοτομίας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στη μεταποίηση, τις συνέργειες και τις συνεργασίες στον κλάδο, καθώς και στην πρόσβαση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στις διεθνείς αγορές. 
Στην Ήπειρο, οι συνολικές υποβολές στο Νέο Αναπτυξιακό Νόμο μέχρι σήμερα είναι συνολικού ύψους 51,5 εκατ. €. Χρηματοδοτικά εργαλεία Ξεχωριστό τομέα της στρατηγικής μας σε εθνικό επίπεδο είναι η αποκέντρωση της ανάπτυξης. Στόχος είναι να πάψει η ανάπτυξη να αφορά την Αττική και λίγα μεγάλα αστικά κέντρα και να αγκαλιάσει όλη τη χώρα. Στο πλαίσιο αυτό, το 2016 προβήκαμε σε αύξηση του Εθνικού Σκέλους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων για την Ήπειρο κατά 279,85%. Ενώ για το 2017, έχουμε εγκρίνει ήδη 31,05 εκατ. € για ώριμα έργα από εθνικούς πόρους. Ανακοινώσαμε επίσης από αυτό εδώ το συνέδριο τη διάθεση επιπλέον πιστώσεων ύψους 5 εκ. ευρώ προς την Περιφέρεια από το εθνικό σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων για την κάλυψη περισσότερων αναγκών. Μέχρι το τέλος του έτους θα επιδιώξουμε να αυξήσουμε ακόμα περισσότερο αυτό το ποσό. Στην Ήπειρο, αξιοποιούμε αυτούς τους πόρους για έργα υποδομών, άμεσες παρεμβάσεις για την βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών, αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών καθώς και αποκατάσταση σημαντικών πολιτιστικών και ιστορικών μνημείων. Από το νέο ΕΣΠΑ υλοποιούνται στην Ήπειρο έργα διαχείρισης λυμάτων ύψους 7,3 εκ. ευρώ ενώ έχουν δρομολογηθεί έργα προϋπολογισμού 21 εκ. ευρώ στον τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων. Επιπλέον, από τα προγράμματα ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας θα κατευθυνθούν σε επιχειρήσεις της Περιφέρειας περισσότερα από 22 εκ. ευρώ.

Τέλος, αποφασίσαμε την αύξηση του προϋπολογισμού του περιφερειακού προγράμματος κατά 151% στον τομέα υποδομών και μεταφορών και κατά 145% στον τομέα της εκπαίδευσης, υγείας και πρόνοιας. Διασφαλίζουμε έτσι την υλοποίηση επιπλέον έργων σε αυτούς τους ιδιαίτερα κρίσιμους τομείς.

Στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών για την ανάπτυξη και ανασυγκρότηση της περιφέρειας, κατέχει εξαιρετική θέση η υλοποίηση του έργου “Εγγύηση για την ενδυνάμωση του Οικοσυστήματος Κοινωνικών Επιχειρήσεων στην Ελλάδα”. Κύριοι στόχοι αυτού του έργου είναι η δημιουργία ενός “Ταμείου Εγγυήσεων” για τις Κοινωνικές Επιχειρήσεις και η παροχή υποστηρικτικών εργαλείων για την εκκίνηση, ανάπτυξη, εδραίωση και μεγέθυνση των επιχειρήσεων αυτών. Εταίρος του έργου αυτού είναι μεταξύ άλλων και η Συνεταιριστική Τράπεζα Ηπείρου. Αυτή η πρωτοβουλία θα ενισχύσει στην Περιφέρεια της Ηπείρου την ήδη υπαρκτή τάση αξιοποίησης του νέου νόμου για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία.

Ενέργεια Φίλες και Φίλοι Στην βάση του παραγωγικού σχεδιασμού, βρίσκονται τα ζητήματα που αφορούν την ενέργεια. Η Δημόσια Εταιρία Διανομής Αερίου Λοιπής Ελλάδος (ΔΕΔΑ) έχει καταθέσει σχέδιο για την ανάπτυξη των δικτύων διανομής σε 42 πόλεις μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται τέσσερις πόλεις της Ηπείρου: Ιωάννινα, Άρτα, Πρέβεζα και Ηγουμενίτσα. Προβλέπεται η κατασκευή 400 χλμ δικτύων φυσικού αερίου εντός της τετραετίας 2020-2023, που θα καλύπτουν τον αστικό ιστό των τεσσάρων αυτών πόλεων. Προβλέπεται, επίσης, να κατασκευαστούν 15.000 συνδέσεις όλων των κατηγοριών καταναλωτών, με το μεγαλύτερο μέρος τους να αφορά παροχές προς οικιακούς καταναλωτές. Στο σχέδιο ανάπτυξης της εταιρείας περιλαμβάνεται επίσης η σύνδεση με τα δίκτυα φυσικού αερίου αρκετών δημόσιων και δημοτικών κτηρίων, όπως για παράδειγμα σχολικά κτήρια, δημοτικά γυμναστήρια, κολυμβητήρια και άλλες δημόσιες εγκαταστάσεις. Για την υλοποίηση του παραπάνω απαιτούνται επενδύσεις, που σύμφωνα με τις μελέτες της ΔΕΔΑ ανέρχονται στο ποσό των 50 εκατ. ευρώ περίπου, με χρηματοδότηση του νέου ΕΣΠΑ, ιδίων κεφαλαίων της εταιρείας και δανεισμό από επενδυτική τράπεζα (ΕΤΕπ). Κλειδί για την επιτυχία του προγράμματος είναι η στενή συνεργασία με την Περιφέρεια Ηπείρου, στα πρότυπα της αντίστοιχης επιτυχημένης συνεργασίας με τις υπόλοιπες Περιφέρειες. Το σχέδιο ανάπτυξης της ΔΕΔΑ προβλέπει το 2020 ως έτος έναρξης των κατασκευών στην περιοχή. Ωστόσο, οι τέσσερις πόλεις της Ηπείρου βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση από τα υφιστάμενα και τα σχεδιαζόμενα συστήματα μεταφοράς αερίου (ΔΕΣΦΑ και ΤΑΡ), ενώ δεν προβλέπεται η κατασκευή νέων συστημάτων μεταφοράς, τα οποία θα διέρχονται από την περιοχή. Για το λόγο αυτό, η τροφοδοσία των πόλεων της Περιφέρειας Ηπείρου είναι εφικτή κυρίως με τη μεταφορά δια θαλάσσης είτε σε υγρή μορφή (LNG), είτε ως συμπιεσμένο αέριο (CNG). Το λιμάνι της Ηγουμενίτσας αποτελεί ένα από τα τέσσερα λιμάνια της χώρας, που είναι ενταγμένα στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα POSEIDON-MED ΙΙ για τον ανεφοδιασμό των πλοίων με Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο. Ως εκ τούτου, στο λιμάνι της Ηγουμενίτσας προβλέπεται η εγκατάσταση δεξαμενών για την αποθήκευση υγροποιημένου φυσικού αερίου. Οι δεξαμενές αυτές θα μπορούν να αποθηκεύσουν και τις ποσότητες που απαιτούνται για τη τροφοδοσία των τεσσάρων πόλεων. Σε ότι αφορά τους υδρογονάνθρακες, είναι γνωστό ότι μεγάλοι παίκτες της διεθνούς αγοράς, έχουν εκδηλώσει έμπρακτα τη βούληση τους να εμπλακούν στην έρευνα και την αξιοποίηση σχετικών κοιτασμάτων. Το ενδιαφέρον στην περιοχή αφορά τόσο στο χερσαίο χώρο της Ηπείρου, όσο και στο θαλάσσιο χώρο του βόρειου Ιονίου. Στην Ήπειρο υπογράφηκε την περασμένη άνοιξη η σύμβαση για την παραχώρηση του δικαιώματος έρευνας και αξιοποίησης υδρογονανθράκων στη χερσαία περιοχή ανάμεσα στην Άρτα και την Πρέβεζα. Οι εξελίξεις αυτές αναμένεται να δώσουν μια νέα αναπτυξιακή ώθηση για την Ήπειρο, δεδομένου ότι στις Περιφέρειες της χώρας όπου γίνονται έρευνες για υδρογονάνθρακες προβλέπεται να αποδίδεται περιφερειακός φόρος 5% από τα έσοδα που θα προκύψουν στη φάση της παραγωγής. Ενώ θα ενισχυθούν και οι τοπικές θέσεις απασχόλησης. Στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών, στην Ήπειρο, έχει υλοποιηθεί και λειτουργεί ένας σημαντικός αριθμός έργων – κυρίως φωτοβολταϊκά και μικρά υδροηλεκτρικά έργα -, ενώ βρίσκονται σε φάση υλοποίησης Αιολικά Πάρκα στο Δήμο Ζίτσας &Πωγωνίου.

Υπάρχουν, επίσης, σημαντικές δυνατότητες περαιτέρω ανάπτυξης στους τομείς της γεωθερμίας, της βιομάζας και του βιοαερίου, πρωτίστως στον πρωτογενή τομέα στα θερμοκήπια και τις κτηνοτροφικές μονάδες. Τα γεωθερμικά πεδία μπορούν να υποστηρίξουν τη μείωση του ενεργειακού κόστους στη γεωργία και τις ιχθυοκαλλιέργειες, με προϋπόθεση την βιώσιμη διαχείριση των θερμών υδροαποθεμάτων και μέτρα αποτροπής της χημικής και θερμικής ρύπανσης. Στην κατεύθυνση αυτή, θα τεθεί σύντομα σε δημόσια διαβούλευση ένα νέο νομοσχέδιο για τη γεωθερμία και την αξιοποίησή της στην κατεύθυνση της στήριξης των τοπικών κοινωνιών. Όχημα για την προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, μπορούν να αποτελέσουν επίσης οι Ενεργειακές Κοινότητες. Το σχετικό νομοσχέδιο, που είναι έτοιμο να έρθει προς ψήφιση στη Βουλή, δίνει για πρώτη φορά την δυνατότητα σε πολίτες, Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης και μικρές και μεσαίες τοπικές επιχειρήσεις να εμπλακούν στον ενεργειακό σχεδιασμό, μέσα από την δυναμική συμμετοχή τους σε ενεργειακά εγχειρήματα. Οι Ενεργειακές Κοινότητες θα μπορούν να δραστηριοποιούνται στους τομείς παραγωγής, αποθήκευσης, ιδιοκατανάλωσης, διανομής και προμήθειας ενέργειας, καθώς και στον τομέα εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική χρήση, σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Υποδομές Έρχομαι τώρα στο εξ ίσου σημαντικό θέμα των υποδομών: Πριν από μερικές εβδομάδες παραδώσαμε στο σύνολό της την Ιόνια Οδό. Ένα έργο στρατηγικής σημασίας, που βάζει τέλος στον συγκοινωνιακό αποκλεισμό της Ηπείρου. Στο πλαίσιο της παραχώρησης της Ιόνιας Οδού προωθούμε μια σειρά από έργα αντιπλημμυρικής προστασίας, σε όλο το μήκος του αυτοκινητόδρομου, από το Αντίρριο μέχρι τα Ιωάννινα. Τα έργα αυτά, στοχεύουν στην αντιπλημμυρική θωράκιση και προστασία των όμορων περιοχών. Αλλά και στη ριζική αναβάθμιση των συνδέσεων του αυτοκινητοδρόμου, με το επαρχιακό και εθνικό δίκτυο. Μέσα στην εβδομάδα ανατίθεται η εκπόνηση των μελετών από τον παραχωρησιούχο, χωρίς δαπάνη για το ελληνικό Δημόσιο. Ενώ η στόχευση και προτεραιότητα του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών είναι τα πρώτα αντιπλημμυρικά έργα να ξεκινήσουν εντός του τρέχοντος έτους. Στο πλαίσιο του διασυνοριακού προγράμματος INTERREG και σε συνεργασία με το υπουργείο Ανάπτυξης, το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών προχωρά την μελέτη που αφορά τον οδικό άξονα Ηγουμενίτσα-Σαγιάδα-Μαύροματι, προϋπολογισμού 2,5 εκατομμυρίων ευρώ. Πρόκειται για ένα έργο, το οποίο αποτελεί πάγιο αίτημα των κατοίκων και των φορέων της περιοχής. Ταυτόχρονα, ένα μεγάλο αναπτυξιακό έργο, υψηλής εθνικής σημασίας, ο οδικός άξονας Γιάννενα –Κακαβιά, μπαίνει σε τροχιά υλοποίησης. Προωθούμε τη χρηματοδότησή του μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων με την οποία αναζητούμε τα βέλτιστα χρηματοοικονομικά εργαλεία. Πρόκειται για ένα έργο, συνολικού προϋπολογισμού 350 εκ. ευρώ, το οποίο θα ολοκληρώσει επί της ουσίας τον αυτοκινητόδρομο της Ιόνιας Οδού και σε σύνδεση και με την Εγνατία Οδό θα τονώσει την εξωστρέφεια της Ηπείρου προς τις χώρες των βορείων συνόρων μας. Σχετικά με το αεροδρόμιο Ιωαννίνων. Έχει λυθεί οριστικά το ζήτημα των εγκαταστάσεων καυσίμων για τον ανεφοδιασμό αεροσκαφών. Ενώ έχει ήδη εγκατασταθεί και μέσα στον επόμενο μήνα θα τεθεί σε λειτουργία το σύστημα αυτόματης προσγειωσης προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα κυκλοφορίας λόγω καιρικών φαινομένων. Οι δυο αυτές παρεμβάσεις αναβαθμίζουν σημαντικά το αεροδρόμιο, με συνεπαγόμενη αύξηση της τουριστικής και εμπορευματικής κίνησης για ολόκληρη την περιφέρεια.

Επίσης ολοκληρώνεται η μελέτη για την Αμβρακία Oδό, για την οποία έχει ήδη εξασφαλιστεί και η χρηματοδότηση του.

Ένα έργο με ιδιαίτερη σημασία για την ανάπτυξη της Πρέβεζας. Σημαντικό για την τουριστική αναβάθμιση και αξιοποίησης της Ηπείρου και των νήσων του Ιόνιου πελάγους είναι και το δίκτυο υδατοδρομίων που σχεδιάζεται στην περιοχή.

Πρώτη και άμεση προτεραιότητα, είναι η δημιουργία των υδατοδρομίων στην Ηγουμενίτσα, την Λίμνη των Ιωαννίνων και την Πρέβεζα. Τέλος, σε συνεργασία με το υπουργείο Ανάπτυξης, την Εγνατία Α.Ε και την περιφέρεια Ηπείρου υλοποιούμε ένα σημαντικό πρόγραμμα ολιστικής αντιμετώπισης των προβλημάτων οδικής ασφάλειας που προκύπτουν στα «μαύρα σημεία» του εθνικού, του παλαιού και του επαρχιακού οδικού δικτύου. Ειδικότερα, το εν λόγω πρόγραμμα για την περιφέρεια Ηπείρου είναι συνολικού προϋπολογισμού της τάξης των 50 εκ. ευρώ. Ένα ιδιαίτερο κεφάλαιο για την ανάπτυξη της Ηπείρου και της χώρας μας στον τομέα των μεταφορών αλλά και του τουρισμού αποτελεί το λιμάνι της Ηγουμενίτσας, που τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει αλματώδη και προοδευτικά ανοδική αύξηση της μεταφορικής κίνησης επιβατών και εμπορευμάτων. Τα έργα της δεύτερης φάσης του έργου έχουν τεθεί ήδη σε λειτουργία. Ενώ η Τρίτη φάση έχει ενταχθεί στην επόμενη προγραμματική περίοδο του ταμείου συνοχής. Η λειτουργία του λιμανιού σε συνδυασμό με τους οδικούς άξονες της Εγνατίας και της Ιόνιας οδού, θα μετατρέψουν το λιμάνι της Ηγουμενίτσας σε έναν σύγχρονο κέντρο συνδυασμένων μεταφορών, που θα συνδέει την χώρα μας με τα μεγάλα λιμάνια της Αδριατικής. Σε αυτή την κατεύθυνση συμβάλλει η ανάπτυξη του Εμπορευματικού Κέντρου Ηγουμενίτσας, στην οποία προχωρά η διοίκηση του Οργανισμού Λιμένος Ηγουμενίτσας, με την υποστήριξη των υπουργείων Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής, Οικονομίας & Ανάπτυξης, και Υποδομών & Μεταφορών. Συνολικά, διαθέτουμε περισσότερα από 50 εκ. ευρώ για την αναβάθμιση του λιμανιού της Ηγουμενίτσας. Ενώ, είναι πολιτική βούληση να ολοκληρωθεί η διαδικασία αποχαρακτηρισμού όλων των χώρων της χερσαίας ζώνης του λιμανιού που δεν απαιτούνται για λιμενικές δραστηριότητες και η απόδοσή τους στην αυτοδιοίκηση για κοινωφελείς χρήσεις. Ήδη, το Δ.Σ. και η Γενική Συνέλευση του Οργανισμού έχουν εγκρίνει τον αποχαρακτηρισμό και ο Οργανισμός έχει διαβιβάσει τα σχετικά έγγραφα στα συναρμόδια Υπουργεία για την δική τους σύμφωνη γνώμη. Έρευνα Καινοτομία Παιδεία Φίλες και Φίλοι Η δημιουργία αλυσίδων αξίας, καθώς και ο εκσυγχρονισμός της παραγωγής σε όλα τα επίπεδα, προϋποθέτουν την στήριξη της Έρευνας, αλλά και την σύνδεση της Παιδείας με την παραγωγική δραστηριότητα. Η Ήπειρος παρουσιάζει μεγάλες επιδόσεις σε δραστηριότητες Έρευνας και Ανάπτυξης, αν και έχει μικρότερο από το μέσο εθνικό όρο ποσοστό επιχειρήσεων που καινοτομούν.

Οι προτάσεις που έχουν κατατεθεί στην Ήπειρο στο πρόγραμμα Ερευνώ- Δημιουργώ- Καινοτομώ, φθάνουν σε ένα συνολικό προϋπολογισμό 62 εκ. Στο Μέτσοβο λειτουργεί ήδη το Μετσόβιο Κέντρο Διεπιστημονικής Έρευνας του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνίου.

Ενώ με χαρά θέλω να σας ανακοινώσω και επισήμως την ίδρυση, στην Άρτα, Γεωπονικής Σχολής, που θα συμπεριλαμβάνεται στις Σχολές του Πανεπιστήμιου Ιωαννίνων. Επίσης με χαρά να σας ανακοινώσω ότι μέσα από τη συνεργασία του Υπουργείου Παιδείας και Αγροτικής Αναπτυξης, επίσης, ιδρύονται τρία Διετή Προγράμματα, υπό τη σκέπη του Πανεπιστημίου: είναι το πρόγραμμα Γαλακτοκομίας, το πρόγραμμα Γεωργοκτηνοτροφικής Παραγωγής και το πρόγραμμα Ιχθυοκαλλιεργειών. Τα διετή αυτά προγράμματα, τα οποία για πρώτη φορά θεσμοθετούνται στο πλαίσιο των ΑΕΙ, θα αναβαθμίσουν ριζικά την τεχνική εκπαίδευση και θα είναι προσβάσιμα στου αποφοίτους των ΕΠΑΛ.

Πολύ σημαντικό εδώ είναι ότι οι φοιτητές τους θα λαμβάνουν επαγγελματικά πιστοποιητικά ευρωπαϊκών προσόντων. Τέλος, Αποτελεί σημαντική απόφαση η υιοθέτηση της πρότασης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων για τη ίδρυση σε αυτό ενός Κέντρου Έρευνας, με ινστιτούτα για την Βιοιατρική, το Περιβάλλον, τις Τεχνολογίες Υλικών και Εφαρμογών, καθώς και τις Ανθρωπιστικές Σπουδές. Περιβάλλον – Τουρισμός ¨Όπως είπα και από την αρχή, η αναπτυξιακή μας πρόταση για την Ήπειρο, δεν μπορεί παρά να έχει ως προαπαιτούμενο τον ισόρροπο σχεδιασμό και τη συνύπαρξη της ανάπτυξης με την ορθολογική αξιοποίηση και τον σεβασμό του φυσικού περιβάλλοντος. Σχετική με το ζήτημα αυτό είναι η διαχείριση των υδατικών οικοσυστημάτων. Τομέας όπου χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε τα αποτελέσματα μιας μακρόχρονης εγκατάλειψης και υποβάθμισης.

Σε ότι αφορά τον Αμβρακικό Κόλπο, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, προχωρά άμεσα στις εξής δράσεις: Πρώτον, στην ένταξη του συνόλου της περιοχής στο δίκτυο Natura 2000. Δεύτερον στην εκπόνηση Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης, με την οποία θα γίνει αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης και διατύπωση προτάσεων μέσα από ευρείες διαδικασίες διαβούλευσης. Τρίτον στη σύνταξη σχεδίου Προεδρικού διατάγματος, με ξεκάθαρες χρήσεις γης και επιτρεπόμενες και μη δραστηριότητες. Τέλος, με βάση την Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη και το Σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος, θα προχωρήσουμε στη σύνταξη Σχεδίου Διαχείρισης. Ικανοποιώντας το πάγιο αίτημα των τοπικών κοινωνιών, για την δημιουργία ενός ολοκληρωμένου αναπτυξιακού σχεδίου, το οποίο θα λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες της περιοχής και θα συνδυάζει επενδυτικές δραστηριότητες συμβατές με την προστασία και την ανάδειξη του περιβάλλοντος. Ο συνδυασμός κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης και η προστασία του περιβάλλοντος είναι ζητούμενο και για την περίπτωση της λίμνης Παμβώτιδας. Προκειμένου να επιτευχθεί μια ικανοποιητική ισορροπία ανάμεσα στους δύο αυτούς παράγοντες, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας βρίσκεται στη φάση της τελικής επεξεργασίας του σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος, το οποίο αναμένεται να είναι έτοιμο στα τέλη του 2017.

Με το Προεδρικό Διάταγμα θα υπάρχουν πλέον ξεκάθαρες χρήσεις γης και ανάλυση των επιτρεπόμενων και μη δραστηριοτήτων. Τουρισμός Η ανάδειξη και η προστασίας της τοπικής πολιτιστικής κληρονομίας και η ανάπτυξη του εναλλακτικού τουρισμού, αποτελούν τομείς στους οποίους η Ήπειρος θα μπορούσε να παίξει κυρίαρχο ρόλο λόγω των ιδιαίτερων περιβαλλοντικών και πολιτιστικών χαρακτηριστικών της. Το πυκνό δίκτυο ποταμών και ο ορεινός της όγκος, σε συνδυασμό με την πλούσια ιστορία της και τα παραδοσιακά χαρακτηριστικά που συγκεντρώνει μπορούν να γίνουν μοχλός για την τοπική ανάπτυξη. Αξιοποιούμε πόρους του εθνικού σκέλους του προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, για τον σκοπό αυτό. Συμμετέχουμε στη μεγάλη προσπάθεια που γίνεται για την αποκατάσταση του Γεφυριού στην Πλάκα, αναγνωρίζοντας τον εμβληματικό του χαρακτήρα. Για αυτό το λόγο, εγκρίθηκε η χρηματοδότηση των 5,6 εκατ. € για το έργο της στερέωσης, αποκατάστασης, αναστήλωσης και ανάδειξη του Γεφυριού.

Στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ, σχεδιάζεται επίσης πρόσκληση για την ανάδειξη περιοχών κοντά σε λίμνες και ποταμούς, με γνώμονα την ήπια ανάπτυξη. Ο προϋπολογισμός της πρόσκλησης θα είναι 20 εκατ. €. Ακόμα, 25 εκατ. € από πόρους του ΕΣΠΑ θα διατεθούν για την αξιοποίηση των αναγνωρισμένων ιαματικών πηγών, δικαιοδοσίας των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης α’ βαθμού . Ο τουρισμός έχει πολύ σοβαρές προοπτικές ανάπτυξης. Στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ θα ανακοινωθεί άμεσα η πρόσκληση των 120 εκατ. € για την ίδρυση νέων τουριστικών επιχειρήσεων. Πρόσφατα ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα για τη δράση που χρηματοδοτεί την αναβάθμιση τουριστικών επιχειρήσεων. Στην Ήπειρο, υπήρξαν υψηλού επιπέδου προτάσεις και σημειώθηκε μεγάλο ποσοστό επιτυχίας. Θετικά αξιολογήθηκαν οι 64 από τις 68 προτάσεις που υποβλήθηκαν.

Οι 64 προσωρινοί δικαιούχοι θα επιδοτηθούν με 3,3 εκατ. €. Επίσης, στην Ήπειρο έχει δρομολογηθεί μέσω του νέου ΕΣΠΑ η υλοποίηση δημοσίων έργων για την αξιοποίηση του τουριστικού κεφαλαίου. Έχει ήδη ξεκινήσει η υλοποίηση έξι πράξεων συνολικού προϋπολογισμού 6,5 εκατ. €. Υγεία

Φίλες και Φίλοι Η συζήτηση για την ανάπτυξη δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο σε οικονομικά μεγέθη και δημοσιονομικούς δείκτες. Είναι ανάγκη να συμπεριλάβει ποιοτικούς στόχους που αφορούν την γενικότερη ευζωία των ανθρώπων , μεταξύ των οποίων κορυφαία σημασία έχει το καλό επίπεδο υγείας του πληθυσμού. Η Υγεία είναι για εμάς ένα προνομιακό πεδίο άρσης ανισοτήτων, κατοχύρωσης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κοινωνικής αναδιανομής και δίκαιης ανάπτυξης. Είναι ένα πεδίο που τηρήθηκαν στο ακέραιο οι βασικές πολιτικές μας δεσμεύσεις, όπως η καθολική κάλυψη, η προτεραιότητα στο ΕΣΥ, η «ηθικοποίηση» του Συστήματος Υγείας.

Αλλά και ένας τομέας που εξασφαλίζεται η κοινωνική ανταποδοτικότητα των αυξημένων φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων των πολιτών. Για την Ήπειρο και στο πλαίσιο της μεγάλης μεταρρύθμισης για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, προβλέπεται να λειτουργήσουν μέσα στο 2017 5 τοπικές Μονάδες Υγείας στα Γιάννενα και από μία στις πρωτεύουσες των λοιπών νομών.

Ταυτόχρονα δίνεται ένας συνεχής αγώνας για την κάλυψη των κενών σε προσωπικό, αλλά και για την τεχνολογική αναβάθμιση των νοσοκομείων και των κέντρων υγείας της Περιφέρειας. Στο πλαίσιο αυτό, θα αναφέρω μεταξύ πολλών, την εγκατάσταση νέου Μαγνητικού Τομογράφου στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων. Την ολοκλήρωση του διαγωνισμού για τον νέο αξονικό τομογράφο στο Γενικό Νοσοκομείο Άρτας, ο οποίος θα εγκατασταθεί μέχρι το τέλος του έτους. Αλλά και την επαναλειτουργία των ορθοπεδικών χειρουργείων στο Γενικό Νοσοκομείο Πρέβεζας, το οποίο ενισχύθηκε με προσωπικό.

Επίλογος Φίλες και Φίλοι Όσα είπα, δεν θα μπορούσαν να καλύπτουν φυσικά το σύνολο του προβληματισμού που εκφράστηκε εδώ τις δύο αυτές ημέρες. Κρατήστε από την πλευρά μας αυτή την δέσμευση: Θα συνεχίσουμε την όσο πιο στενή συνεργασία με την Περιφέρεια, καθώς και τους παραγωγικού φορείς του τόπου.

Έτσι ώστε να στηρίξουμε με κάθε τρόπο τις τεράστιες παραγωγικές δυνατότητες αυτής της ιστορικής περιοχής. Κάνοντας αυτό που μας αναλογεί σε επίπεδο υποδομών και κοινωνικών υπηρεσιών.

Προσφέροντας κάθε δυνατή τεχνική βοήθεια και πληροφόρηση, σχετικά με τον σχεδιασμό και τα χρηματοδοτικά εργαλεία. Και κυρίως, αξιολογώντας τις δημιουργικές προτάσεις που υποβλήθηκαν, και εντάσσοντάς τις σε ένα σχέδιο και ένα χρονοδιάγραμμα υλοποίησης. Στόχος είναι, από αυτή τη διαδικασία κοινωνικού διαλόγου, να προκύψει ένα συνεκτικό σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης για την περιφέρεια. Και σε αμέσως επόμενο επίπεδο, τα περιφερειακά σχέδια, να αποτελέσουν την βάση για το Εθνικό Σχέδιο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης.

Το Σχέδιο με το οποίο θα περάσει η χώρα την εποχή της Δίκαιης και Βιώσιμης Ανάπτυξης. Θέλω να ευχαριστήσω την Περιφέρεια για την εξαιρετικά συνεργασία. Και ακόμα, να ευχαριστήσω όλους όσοι συνέβαλλαν με την συμμετοχή τους στην επιτυχία του συνεδρίου αυτού.

Σας ευχαριστώ πολύ.