Της Κωνσταντίνας Μίχα
Στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων του 1940 κυριαρχούν τα νέα από το μέτωπο αλλά και άρθρα με στόχο την ενίσχυση του πατριωτικού φρονήματος των Ελλήνων, που δοκιμάζονται από τα δεινά του πολέμου. Χαρακτηριστικά είναι τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων Ακρόπολις (Τρίτη, 8 Δεκεμβρίου 1940) και Ελεύθερον Βήμα (Κυριακή, 23 Φεβρουαρίου 1941) που ανήκουν στο προσωπικό αρχείο του Γιώργου Δολιανίτη, μέλους του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την...
Ελλάδα.
«Τις βέρες και τα δακτυλίδια εις την ιεράν κάμινον του αγώνος»
Το κεντρικό άρθρο της εφημερίδας «Ακρόπολις» έχει βασικό τίτλο: «Και νέα χαράς ευαγγέλια. Η οδός Αγίων Σαράντα-Αργυροκάστρου ετέθη υπό το πυρ των στρατευμάτων μας. Συνεχίζεται η προέλασις βορείως του Πόγραδετς, κατελήφθησαν νέα οχυρά και υψώματα παρά την Πρεμετήν». Σε διπλανό άρθρο - στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας - με τίτλο «Τις βέρες και τα δακτυλίδια εις την ιεράν κάμινον του αγώνος», γίνεται αναφορά στις εκδηλώσεις του πατριωτικού φρονήματος των Ελλήνων που είναι «άπειραι και συγκινητικαί». Η εφημερίδα σημειώνει ότι κατακλύζεται από ένα «πλήθος επιστολών, προσφορών, προτάσεων»... αλλά επιλέγει να δημοσιεύσει δύο από αυτές «όχι διότι εμπνέονται από ζωηρότερον των άλλων εθνικόν φρόνημα, αλλά διότι περιέχουν ιδέαν αξίαν ιδιαιτέρας προσοχής. Η πρώτη, αναφέρεται στη βάπτιση των βρεφών που άφησαν πίσω τους οι στρατιώτες και «πρέπει να γίνη ζήτημα δι' όλους τους Έλληνας και αμίλλης μεταξύ των». Η δεύτερη, την οποία η εφημερίδα χαρακτηρίζει ως περισσότερο σημαντική είναι «η πρότασις δια τους δακτυλίους αρραβώνας και τα απλά κοσμήματα-δακτυλίδια», που «είμεθα βέβαιοι, ότι όλοι ανεξαιρέτως οι Έλληνες θα προσέφεραν όχι απλώς με προθυμίαν, αλλά με αγαλλίασιν και υπερηφάνειαν...εις τον βωμόν της μαχομένης πατρίδος».Άλλωστε, όπως υπογραμμίζει η εφημερίδα υπάρχει «γενική και πρωτοφανής διάθεσις γενναιοφροσύνης και θυσίας».
Ακολουθούν οι δύο επιστολές:
Κύριε Διευθυντά,
Άρτι απολυθείς των τάξεων του Στρατού εκ λόγων ανεξαρτήτων της θελήσεώς μου, καίτοι ο ημέτερος αδελφός Δημήτριος υπηρετεί ως έφεδρος εις τας τάξεις του Πολεμικού Ναυτικού , επιθυμών δε να συμβάλω και εγώ εν τω μέτρω των δυνάμεών μου εις τον υπέρ βωμών και εστιών αγώνα εις ον απεδύθη η Πατρίς μας, αναλαμβάνω την βάπτισην δέκα (10) παιδιών ανεξαρτήτως φύλου εφέδρων οπλιτών υπηρετούντων εις το μέτωπον και μαχομένων κατά του ατίμου και άνανδρου εισβολέως, εκ των πρώτων προσερχομένων εις τα γραφεία της Βιομηχανίας μου, οδός Νικίου 7.Ευχαριστώ. Διατελώ μεθ' υπολήψεως
ΓΕΩΡΓ. Κ. ΣΚΑΡΠΑΣ Βιομήχανος
Αγαπητή «Ακρόπολις»,
Εις τον εθνικόν αγώνα υπέρ βωμών και εστιών, εις τον οποίον απεδύθη η Πατρίς, τίποτα δεν πρέπει να μείνη αχρησιμοποίητον. Και υπάρχει ένας παράγων, ο οποίος ούτε λίγο ούτε πολύ μπορεί ν' αποδώση περί τα 2.000.000.000 δρχ. χωρίς κανένα κόπο για κανένα.
Πρόκειται για τους αρραβώνας και τα δαχτυλίδια εν γένει, τα οποία επί τέλους δεν θεραπεύουν καμμίαν ανάγκην. Θα μπορούσε να δοθούν αυτά για τον αγώνα και ν΄ αντικατασταθούν με κοκκάλινους κρίκους.Έτσι καθ' ένας Έλληνας θα έχη ένα αναμνηστικό και ένα τίτλο τιμής πως συνέβαλεν εις το λαμπρότερον θρίαμβον της Ελληνικής Πατρίδος.
Μετά τιμής
ΓΕΩΡΓ. Ι. ΧΑΡΔΑΛΟΥΓΙΑΣ
«Μια άλλη υπέροχη μορφή. Η Ελληνίδα του Σαράντα»
Στην εφημερίδα Ελεύθερον Βήμα, δίπλα στο κεντρικό άρθρο για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις («Ο Στρατός μας εκκαθαρίζων καταληφθείσας θέσεις, Συνεχίζει την επιτυχή δράσιν του και την σύλληψιν αιχμαλώτων, Αι εχθρικαί εναέριοι επιδρομαί κατά του άμαχου πληθυσμού») φιλοξενείται άρθρο με τον τίτλο «Μια άλλη υπέροχη μορφή. Η Ελληνίδα του Σαράντα», που εγκωμιάζει τη συμβολή τη γυναίκας στο έπος του 1940 - περιγράφοντας παράλληλα τη θέση της στην κοινωνία εκείνης της εποχής -, είτε αυτή ζει στα χωριά της Ελλάδας: «τα χωριά των κάμπων, των βουνών, των νησιών, τα άλλοτε γελαστά όπως μέσα στις εικόνες των ποιημάτων, και άλλοτε δραματικά, αυτά τα γυμνά τοπεία με τις αυστηρές τους γραμμές, που υποβάλλουν αμέσως την ιδέα της θυσίας και του καθήκοντος», είτε ζει στις πόλεις: «άλλαξε η γυναίκα της πολιτείας. Και συγκεκριμένως η μειονότης της: όχι η μεγάλη πλειονότης της, που εζούσε κι εδούλευε πολύ ή λίγο κ' εγλεντούσε ή επονούσε με τον γενικό παλμό, αλλά η γυναίκα που εθεωρούσαμε έως τώρα ακατάλληλη για κάθε έργο που θα της εζητούσε να θυσιάση τις ανέσεις της και να την βάλη σε επαφή με τις χονδροειδέστερες και με τις σκληρότερες ανάγκες της ζωής μας. Μιλάμε γι αυτά τα ντελικάτα, τα διαμοσμητικά, σχεδόν κουκλίστικα πλάσματα των σαλονιών». Οι γυναίκες, όπως λοιπόν περιγράφονται στο δημοσίευμα, ανήκουν στο «δεύτερο μέτωπο, που συμπληρώνει το πρώτο, που αναπνέει και σκέπτεται και υπάρχει μόνο γι αυτό. Κι ας μη το αναφέρουν τα ανακοινωθέντα. Το ξέρομε, το βλέπομε όλοι. Το αισθάνεται, προ πάντων ο φαντάρος, όπου κι αν βρίσκεται, και στην πιο προχωρημένη γραμμή. Είνε ένα απέραντο μέτωπο οργανωμένο μαζί με τ΄ άλλο, που περνά απ όλες τις ελληνικές πολιτείες κι απ' όλα τα ελληνικά χωριά - το γυναικείο μέτωπο».Τα συγκεκριμένα πρωτοσέλιδα ήταν μέρος της έκθεσης με τίτλο «Τύπος και Λογοτεχνία στα χρόνια της Κατοχής και της Αντίστασης, 1941-1944», στο πλαίσιο των εκδηλώσεων η Αθήνα Ελεύθερη, που πραγματοποιήθηκε από 13 έως 16 Οκτωβρίου στον εκθεσιακό χώρο του Μετρό Συντάγματος, στην Αθήνα.
Ελλάδα.
«Τις βέρες και τα δακτυλίδια εις την ιεράν κάμινον του αγώνος»
Το κεντρικό άρθρο της εφημερίδας «Ακρόπολις» έχει βασικό τίτλο: «Και νέα χαράς ευαγγέλια. Η οδός Αγίων Σαράντα-Αργυροκάστρου ετέθη υπό το πυρ των στρατευμάτων μας. Συνεχίζεται η προέλασις βορείως του Πόγραδετς, κατελήφθησαν νέα οχυρά και υψώματα παρά την Πρεμετήν». Σε διπλανό άρθρο - στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας - με τίτλο «Τις βέρες και τα δακτυλίδια εις την ιεράν κάμινον του αγώνος», γίνεται αναφορά στις εκδηλώσεις του πατριωτικού φρονήματος των Ελλήνων που είναι «άπειραι και συγκινητικαί». Η εφημερίδα σημειώνει ότι κατακλύζεται από ένα «πλήθος επιστολών, προσφορών, προτάσεων»... αλλά επιλέγει να δημοσιεύσει δύο από αυτές «όχι διότι εμπνέονται από ζωηρότερον των άλλων εθνικόν φρόνημα, αλλά διότι περιέχουν ιδέαν αξίαν ιδιαιτέρας προσοχής. Η πρώτη, αναφέρεται στη βάπτιση των βρεφών που άφησαν πίσω τους οι στρατιώτες και «πρέπει να γίνη ζήτημα δι' όλους τους Έλληνας και αμίλλης μεταξύ των». Η δεύτερη, την οποία η εφημερίδα χαρακτηρίζει ως περισσότερο σημαντική είναι «η πρότασις δια τους δακτυλίους αρραβώνας και τα απλά κοσμήματα-δακτυλίδια», που «είμεθα βέβαιοι, ότι όλοι ανεξαιρέτως οι Έλληνες θα προσέφεραν όχι απλώς με προθυμίαν, αλλά με αγαλλίασιν και υπερηφάνειαν...εις τον βωμόν της μαχομένης πατρίδος».Άλλωστε, όπως υπογραμμίζει η εφημερίδα υπάρχει «γενική και πρωτοφανής διάθεσις γενναιοφροσύνης και θυσίας».
Ακολουθούν οι δύο επιστολές:
Κύριε Διευθυντά,
Άρτι απολυθείς των τάξεων του Στρατού εκ λόγων ανεξαρτήτων της θελήσεώς μου, καίτοι ο ημέτερος αδελφός Δημήτριος υπηρετεί ως έφεδρος εις τας τάξεις του Πολεμικού Ναυτικού , επιθυμών δε να συμβάλω και εγώ εν τω μέτρω των δυνάμεών μου εις τον υπέρ βωμών και εστιών αγώνα εις ον απεδύθη η Πατρίς μας, αναλαμβάνω την βάπτισην δέκα (10) παιδιών ανεξαρτήτως φύλου εφέδρων οπλιτών υπηρετούντων εις το μέτωπον και μαχομένων κατά του ατίμου και άνανδρου εισβολέως, εκ των πρώτων προσερχομένων εις τα γραφεία της Βιομηχανίας μου, οδός Νικίου 7.Ευχαριστώ. Διατελώ μεθ' υπολήψεως
ΓΕΩΡΓ. Κ. ΣΚΑΡΠΑΣ Βιομήχανος
Αγαπητή «Ακρόπολις»,
Εις τον εθνικόν αγώνα υπέρ βωμών και εστιών, εις τον οποίον απεδύθη η Πατρίς, τίποτα δεν πρέπει να μείνη αχρησιμοποίητον. Και υπάρχει ένας παράγων, ο οποίος ούτε λίγο ούτε πολύ μπορεί ν' αποδώση περί τα 2.000.000.000 δρχ. χωρίς κανένα κόπο για κανένα.
Πρόκειται για τους αρραβώνας και τα δαχτυλίδια εν γένει, τα οποία επί τέλους δεν θεραπεύουν καμμίαν ανάγκην. Θα μπορούσε να δοθούν αυτά για τον αγώνα και ν΄ αντικατασταθούν με κοκκάλινους κρίκους.Έτσι καθ' ένας Έλληνας θα έχη ένα αναμνηστικό και ένα τίτλο τιμής πως συνέβαλεν εις το λαμπρότερον θρίαμβον της Ελληνικής Πατρίδος.
Μετά τιμής
ΓΕΩΡΓ. Ι. ΧΑΡΔΑΛΟΥΓΙΑΣ
«Μια άλλη υπέροχη μορφή. Η Ελληνίδα του Σαράντα»
Στην εφημερίδα Ελεύθερον Βήμα, δίπλα στο κεντρικό άρθρο για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις («Ο Στρατός μας εκκαθαρίζων καταληφθείσας θέσεις, Συνεχίζει την επιτυχή δράσιν του και την σύλληψιν αιχμαλώτων, Αι εχθρικαί εναέριοι επιδρομαί κατά του άμαχου πληθυσμού») φιλοξενείται άρθρο με τον τίτλο «Μια άλλη υπέροχη μορφή. Η Ελληνίδα του Σαράντα», που εγκωμιάζει τη συμβολή τη γυναίκας στο έπος του 1940 - περιγράφοντας παράλληλα τη θέση της στην κοινωνία εκείνης της εποχής -, είτε αυτή ζει στα χωριά της Ελλάδας: «τα χωριά των κάμπων, των βουνών, των νησιών, τα άλλοτε γελαστά όπως μέσα στις εικόνες των ποιημάτων, και άλλοτε δραματικά, αυτά τα γυμνά τοπεία με τις αυστηρές τους γραμμές, που υποβάλλουν αμέσως την ιδέα της θυσίας και του καθήκοντος», είτε ζει στις πόλεις: «άλλαξε η γυναίκα της πολιτείας. Και συγκεκριμένως η μειονότης της: όχι η μεγάλη πλειονότης της, που εζούσε κι εδούλευε πολύ ή λίγο κ' εγλεντούσε ή επονούσε με τον γενικό παλμό, αλλά η γυναίκα που εθεωρούσαμε έως τώρα ακατάλληλη για κάθε έργο που θα της εζητούσε να θυσιάση τις ανέσεις της και να την βάλη σε επαφή με τις χονδροειδέστερες και με τις σκληρότερες ανάγκες της ζωής μας. Μιλάμε γι αυτά τα ντελικάτα, τα διαμοσμητικά, σχεδόν κουκλίστικα πλάσματα των σαλονιών». Οι γυναίκες, όπως λοιπόν περιγράφονται στο δημοσίευμα, ανήκουν στο «δεύτερο μέτωπο, που συμπληρώνει το πρώτο, που αναπνέει και σκέπτεται και υπάρχει μόνο γι αυτό. Κι ας μη το αναφέρουν τα ανακοινωθέντα. Το ξέρομε, το βλέπομε όλοι. Το αισθάνεται, προ πάντων ο φαντάρος, όπου κι αν βρίσκεται, και στην πιο προχωρημένη γραμμή. Είνε ένα απέραντο μέτωπο οργανωμένο μαζί με τ΄ άλλο, που περνά απ όλες τις ελληνικές πολιτείες κι απ' όλα τα ελληνικά χωριά - το γυναικείο μέτωπο».Τα συγκεκριμένα πρωτοσέλιδα ήταν μέρος της έκθεσης με τίτλο «Τύπος και Λογοτεχνία στα χρόνια της Κατοχής και της Αντίστασης, 1941-1944», στο πλαίσιο των εκδηλώσεων η Αθήνα Ελεύθερη, που πραγματοποιήθηκε από 13 έως 16 Οκτωβρίου στον εκθεσιακό χώρο του Μετρό Συντάγματος, στην Αθήνα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου