Χίνκα Ζίτσας

Απολαύστε τα video

Xίνκα  Ζίτσας Ιωαννίνων

Η Χίνκα (Τοπική Κοινότητα Χίνκας - Δημοτική Ενότητα ΜΟΛΟΣΣΩΝ), ανήκει στον δήμο ΖΙΤΣΑΣ της Περιφερειακής Ενότητας ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ που βρίσκεται στην Περιφέρεια Ηπείρου, σύμφωνα με τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας όπως διαμορφώθηκε με το πρόγραμμα "Καλλικράτης".

Η επίσημη ονομασία είναι "η Χίνκα". Έδρα του δήμου είναι η Ελεούσα, στην περιοχή της Ντουσκάρας. και ανήκει στο γεωγραφικό διαμέρισμα Ηπείρου.

Κατά τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας με το σχέδιο "Καποδίστριας", μέχρι το 2010, η Χίνκα ανήκε στο Τοπικό Διαμέρισμα Χίνκας, του πρώην Δήμου ΜΟΛΟΣΣΩΝ του Νομού ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ.

Η Χίνκα έχει υψόμετρο 531 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, σε γεωγραφικό πλάτος 39,6130161641 και γεωγραφικό μήκος 20,6329006346. Οδηγίες για το πώς θα φτάσετε στη Χίνκα θα βρείτε εδώ.

Η κτηνοτροφία αποτελεί την βασική δραστηριότητα των λιγοστών κατοίκων, 87 με βάση την απογραφή του 2001.Διφορούμενες απόψεις για την ονομασία του χωριού. Ή σλαβικό κατά το Γλίνκα ή ελληνικό από το χοίνιξ και χοίνικα , μέτρο χωρητικότητας σιτηρών. Το ίδιομέτρο χοινίκιν ή σοινίκιν, χρησιμοποιούντα σαν μέτρο χωρητικότητας και από τους Βυζαντινούς. Χωριό λοιπόν του Χοίνικα και κατά το τοπικό γλωσσικό ιδίωμα του Χοίν'κα, σκωπτικό προφανώς παρωνύμιο, ανθρώπου που είχε σχέση με τοσυγκεκριμένο μέτρο, πρώτου οικιστή ή γαιοκτήτη του χωριού, που μετασχηματίστηκε σε ονομαστική ενικού, θηλυκού γένους.

Δήμος Ζίτσας

Δήμος Ζίτσας ονομάζεται ο δήμος της Περιφέρειας Ηπείρου που συστάθηκε το 2011 διά της συνένωσης των προϋπαρχόντων δήμων Εκάλης, Ευρυμενών, Ζίτσας, Μολοσσών και Πασαρώνος, βάσει των διατάξεων του «Καλλικράτη». Απλώνεται στο μεσοδυτικό τμήμα του Νομού Ιωαννίνων, από τα όρια του πολεοδομικού συγκροτήματος των Ιωαννίνων μέχρι τα σύνορα με τη Θεσπρωτία.

Αν και έλαβε την ονομασία του απ' τη Ζίτσα, έδρα του δήμου είναι η Ελεούσα, η οποία βρίσκεται στο ανατολικό άκρο του και επίσης είναι η μοναδική κωμόπολή του. Όλοι οι υπόλοιποι οικισμοί είναι χωριά.

Διαίρεση

Ο Δήμος Ζίτσας διαιρείται σε 5 «δημοτικές ενότητες», οι οποίες αντιστοιχούν στους 5 καταργηθέντες δήμους. Κάθε δημοτική ενότητα διαιρείται σε «κοινότητες», οι οποίες αντιστοιχούν στα διαμερίσματα των καταργηθέντων δήμων.

Ο πρώην Δήμος Μολοσσών

Ο δήμος Μολοσσών ήταν ένας δήμος του νομού Ιωαννίνων μέχρι και τα τέλη του 2010. Βρίσκόταν στο δυτικό τμήμα του νομού,καταλάμβανε έκταση 241.281 στρεμμάτων και είχε (πραγματικό) πληθυσμό 3.139 κατοίκους. Έδρα του ήταν ο Βουτσαράς.

Από τις αρχές του 2011 στα πλαίσια του προγράμματος Καλλικράτης ο δήμος συγχωνεύθηκε με άλλους γειτονικούς δήμους στο δήμο Ζίτσας.

Διαίρεση

Στο δήμο περιλαμβάνονταν τα εξής 20 δημοτικά διαμερίσματα:

Δ.δ. Βουτσαρά -- ο Βουτσαράς

Δ.δ. Αετοπέτρας Δωδώνης

• η Αετόπετρα
• η Κάτω Αετόπετρα

Δ.δ. Βερενίκης

• η Βερενίκη
• ο Βεντερίκος
• η Κάτω Βερενίκη
• η Παλαιοχώρα

Δ.δ. Βροσίνας

• η Βροσίνα
• ο Άγιος Γεώργιος

Δ.δ. Βρυσούλας -- η Βρυσούλα

Δ.δ. Γιουργάνιστας -- ο Άγιος Χριστόφορος

Δ.δ. Γκριμπόβου

• το Γκρίμποβον
• τα Σέλτσανα

Δ.δ. Γρανίτσης -- η Γρανίτσα

Δ.δ. Γρανιτσοπούλας -- η Γρανιτσοπούλα

Δ.δ. Δεσποτικού -- το Δεσποτικόν

Δ.δ. Δοβλά

• η Δοβλά
• η Φτέρη (τ. η Πτέρη)

Δ.δ. Εκκλησοχωρίου -- το Εκκλησοχώριον

Δ.δ. Ζαλόγγου

• το Ζάλογγον
• το Κάτω Ζάλογγον

Δ.δ. Καλοχωρίου -- το Καλοχώριον

Δ.δ. Κουρέντων

• τα Κούρεντα
• η Πετσάλη

Δ.δ. Πολυδώρου -- το Πολύδωρο

Δ.δ. Ραδοβιζίου

• το Ραδοβίζιον
• το Διχούνιον

Δ.δ. Ρίζου -- το Ρίζον

Δ.δ. Φωτεινού

• το Φωτεινόν
• η Κουρνορράχη

Δ.δ. Χίνκας

• η Χίνκα
• η Ζόργιανη
• η Λάλιζα

Ο Δήμος Μολοσσών εκτείνεται στο νοτιοδυτικό τμήμα του νομού Ιωαννίνων. Καθόλο το μήκος διασχίζεται από την εθνική οδό Ιωαννίνων - Ηγουμενίτσας, η οποία κινείται παραλλήλως με τον ποταμό Καλαμά και την ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους κοιλάδα, που αυτός δημιουργεί στο πέρασμα του. Η περιοχή είναι διάσπαρτη από αρχαιολογικούς και ιστορικούς χώρους, θρησκευτικά προσκυνήματα και νεότερα μνημεία, ενώ η ανέγγιχτη φύση με τις συνεχείς εναλλαγές και τη σπάνια πανίδα και χλωρίδα δημιουργεί μία «κοσμογονία τοπίου».

Το αρχαίο ΙΛΙΟΝ, πρώτη κοιτίδα των Μολοσσών, τοποθετείται στο «Παλαιόκαστρο» του Δεσποτικού, στη Βερενίκη βρίσκεται το περίφημο ομώνυμο κάστρο, η Γουργιάνιστα είναι η γενέτειρα του καλόγηρου Σαμουήλ που ανατίναξε το Κούγκι, από το μοναστήρι Διχουνίου ξεκίνησε το κίνημα του εναντίον των Τούρκων ο Διόνυσιος Φιλόσοφος (1611), το Δεσποτικό είναι η πατρίδα του Ιωάννη Δομπόλη, εθνικού ευεργέτη και ιδρυτή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στο Καλοχώρι βρίσκεται το μοναδικό στην Ελλάδα μνημείο της Αγρότισσας.

Κι ακόμη σε όλα τα δημοτικά διαμερίσματα ανακαλύπτει κανείς σημαντικά μνημεία, που δηλώνουν την ανθρώπινη παρουσία από την αρχαιότητα έως τους νεότερους χρόνους (κάστρα, μοναστήρια, αρχοντικά, νερόμυλους, παραδοσιακές βρύσες και πηγάδια, σπήλαια και άλλα ενδιαφέροντα μνημεία της φύσης).

Οι ξενώνες της περιοχής, οι ταβέρνες και τα καφενεία των χωριών με τα παραδοσιακά τοπικά φαγητά και ποτά μπορούν να υποδεχθούν και τους πιο απαιτητικούς επισκέπτες καθόλη τη διάρκεια του χρόνου. Καγιάκ, ράφτιγκ, τρέκιγκ, ποδήλατο βουνού, φυσιολατρικές και ορειβατικές διαδρομές, κυνήγι άγριων ζώων και μία σειρά από άλλες δραστηριότητες, σε συνδυασμό με τη ζεστασιά των ανθρώπων, είναι σίγουρο ότι δημιουργούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις για πραγματικές αποδράσεις από τα αστικά κέντρα. Σε τούτα τα μέρη η κάθε επαφή με τους ανθρώπους και ανεπανάληπτη εμπειρία. Όμορφη όπως και την πρώτη φορά.

Αρχαίοι Μολοσσοί, ελληνικό φύλο της Ηπείρου

Οι Μολοσσοί ήταν αρχαίο ελληνικό φύλο που εγκαταστάθηκε στην Ήπειρο κατά τη διάρκεια των Μυκηναϊκών χρόνων. Στα βορειοανατολικά σύνορά τους είχαν τους Χάονες, στα νότια σύνορά τους το βασίλειο των Θεσπρωτών, ενώ στα βόρεια τους ήταν οι Ιλλυριοί. Οι Μολοσσοί ανήκαν στο Κοινό των Ηπειρωτών, έως ότου τάχθηκαν εναντίον της Ρώμης στον Τρίτο Μακεδονικό Πόλεμο (171-168 π.Χ.). Το αποτέλεσμα ήταν καταστροφικό, και οι εκδικητικοί Ρωμαίοι υποδούλωσαν 150.000 από τους κατοίκους τους και προσάρτησαν την περιοχή στη Ρωμαϊκή Δημοκρατία.

Μυθολογία

Σύμφωνα με την Ελληνική μυθολογία οι Μολοσσοί ήταν απόγονοι του επώνυμου ήρωά τους, του Μολοσσού, ενός από τους τρεις γιούς του Νεοπτόλεμου, γιου του Αχιλλέα και της Δειδάμειας. Μετά την πτώση της Τροίας, ο Νεοπτόλεμος μαζί με τον στρατό του εγκαταστάθηκαν στην Ήπειρο, όπου συνενώθηκαν με τον τοπικό πληθυσμό. Ο Μολοσσός κληρονόμησε το βασίλειο της Ηπείρου μετά τον θάνατο του Έλενου, γιου του Πριάμου και της Εκάβης, που είχε παντρευτεί την πρώην νύφη του Ανδρομάχη μετά το θάνατο του Νεοπτόλεμου. Ο Πλούταρχος αναφέρει, ότι σύμφωνα με κάποιους αρχαίους ιστορικούς ο πρώτος τους βασιλιάς ήταν ο Φαίδων, ένας από αυτούς που εγκαταστάθηκαν στην Ήπειρο με τον Πελασγό. Ο Πλούταρχος, επισημαίνει κιόλας, ότι ο Δευκαλίωνας και η Πύρρα, εγκαινίασαν στην περιοχή των Μολοσσών την λατρεία του Δωδωναίου Δία.

Αρχαίες Πηγές

Ο Στράβων μας λέει ότι οι Μολοσσοί, μαζί με τους Χάονες και τους Θεσπρωτούς, ήταν οι διασημότεροι μεταξύ των δεκατεσσάρων Ηπειρώτικων φυλών, που κάποτε εξουσίαζαν όλη την περιοχή. Οι Χάονες ήταν εγκατεστημένοι στην Ήπειρο πριν από τους Μολοσσούς, οι Θεσπρωτοί και οι Μολοσσοί εισήλθαν στην περιοχή κάποια ύστερη εποχή.

Οι Μολοσσοί ήταν ξακουστοί για τους σκύλους τους που ήταν άριστοι φύλακες των αιγοπροβάτων των ποιμένων. Από εκεί πήρε το όνομά της η ράτσα σκύλων Μολοσσός, ιθαγενής στην Ελλάδα. Ο Βιργίλιος αναφέρει ότι οι Ρωμαίοι και οι Αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν τους βαρύτερους Μολοσσικούς σκύλους στο κυνήγι (canis venaticus) και στη φύλαξη των σπιτιών και των ζώων (canis pastoralis). "Ποτέ, με φύλακες αυτούς, λέει ο Βιργίλιος, δεν χρειάζεται να φοβάσαι κανένα κλέφτη των στάβλων σου τη νύχτα, ή επίθεση λύκων ή Ιβήρων ληστών΄΄.

Ο Στράβων αναφέρει ότι οι Θεσπρωτοί, οι Μολοσσοί και οι Μακεδόνες ονόμαζαν τους γέρους πελιοί και τις γριές πελιαί (<ΠIE *πελ-, 'γκρίζο'). Πρβλ. Αρχαιοελληνικό πέλεια, "περιστέρι", ονομαζόμενο έτσι λόγω του σκούρου γκρι χρώματός του. Το Αρχαιοελληνικό πελός σήμαινε "γκρίζος". Οι γερουσιαστές τους ονομάζονταν Πελιγόνες, παρόμοιο με το Μακεδονικό Πελιγάνες.

Η βασιλεία των Μολοσσών.

Το διασημότερο μέλος της δυναστείας των Μολοσσών ήταν ο Πύρρος, που έμεινε γνωστός από την Πύρρειο νίκη του επί των Ρωμαίων. Σύμφωνα με τον Πλούταρχο ο Πύρρος ήταν γιος του Αιακίδη της Ηπείρο και μιας Ελληνίδας από τη Θεσσαλία, ονόματι Φθίας, κόρη ήρωα του Λαμιακού Πολέμου. Ο Πύρρος ήταν δεύτερος ξάδερφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Τον 4ο αιώνα π.Χ. είχαν υιοθετήσει για αξιώματα τον όρο προστάται, όπως τα περισσότερα Ελληνικά κράτη της εποχής. Αλλοι όροι για αξιώματα ήταν γραμματεύς, δημιουργοί΄΄, ιερομνήμονες και συνάρχοντες.

Η Δωδώνη ήταν το μέρος που λαμβάνονταν οι σημαντικές αποφάσεις. Παρόλο που το πολίτευμά τους ήταν Μοναρχικό, οι Μολοσσοί είχαν στείλει πρίγκιπές τους στην Αθήνα για να μάθουν τα της Δημοκρατίας, καθώς θεωρούσαν ότι κάποια στοιχεία της δημοκρατίας δεν αντίκειται στον μοναρχικό πολίτευμα.

H Ολυμπιάδα, μητέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν μέλος του διάσημου αυτού δυναστικού οίκου.

Πόλεμοι.

Το 385 π.Χ. οι Ιλλυριοί, βοηθούμενοι από το Διονύσιο των Συρακουσών, επιτέθηκαν κατά των Μολοσσών προσπαθώντας να επαναφέρουν στο θρόνο τον εξόριστο Αλκέτα. Ο Διονύσιος σχεδίαζε να ελέγχει όλο το Ιόνιο Πέλαγος. Η Σπάρτη επενέβη και εξεδίωξε τους Ιλλυριούς, που είχαν αρχηγό το Βάρδυλι. Παρότι υποστηριζόμενοι από 2000 Ελληνες οπλίτες οι Ιλλυριοί ηττήθηκαν από τους Σπαρτιάτες (υπό τον Αγησίλαο, αφού όμως είχαν ήδη λεηλατήσει την περιοχή και σκοτώσει 15.000 Μολοσσούς.

Σε άλλη Ιλλυρική επίθεση το 360 π.Χ. ο Μολοσσός βασιλιάς Αρύββας εκκένωσε τον άμαχο πληθυσμό του στην Αιτωλία και άφησε τους Ιλλυριούς να λεηλατήσουν ανεμπόδιστα. Το τέχνασμα έπιασε και οι Μολοσσοί επέπεσαν επί των Ιλλυριών, που ήταν φορτωμένου με τα λάφυρα, και τους νίκησαν.

Θαρύπας: Ο Βασιλιάς που εγκατέλειψε την πατροπαράδοτη απομάκρυνση των ηπειρωτικών φύλων από την ελληνική ζωή και έβγαλε την Ήπειρο απ' την απομόνωση. 

Τα νεανικά του χρόνια ο Θαρύπας τα πέρασε στην Αθήνα μελετώντας τη ζωή και το πολίτευμά της, όπως το είχε διαμορφώσει η παρουσία του μεγαλύτερου πολιτικού της Αρχαιότητας Περικλή. Πάνω στις αρχές αυτές προσπάθησε να διαμορφώσει το πολίτευμα των Μολοσσών.

Από την ιστορία γνωρίζουμε ότι το 471 π.Χ. βασιλιάς των Μολοσσών ήταν ο Άδμητος. Ήταν τότε που ο Θεμιστοκλής, ο ηγέτης των Αθηνών, ο οποίος με τη στρατηγική και πολιτική ιδιοφυΐα του κατόρθωσε  να  νικήσει  και  να  καταστρέψει  τον περσικό στόλο, σώζοντας την Ελλάδα από την υποδούλωση, κατέφυγε στην Ήπειρο ως ικέτης κυνηγημένος από τους αντιπάλους του!.. Ήρθε στην πρωτεύουσα της Ηπείρου Πασσαρώνα, που βρισκόταν στην σημερινή περιοχή Γαρδίκι - Ροδοτόπι. Ο Άδμητος τον δέχτηκε και τον βοήθησε να φύγει ασφαλής, για να μην τον συλλάβουν οι διώκτες του.

Ο Πλούταρχος στον βίο «Θεμιστοκλής» κεφ. 24 γράφει: «Ο Θεμιστοκλής σκέφτηκε να καταφύγει στον Άδμητο, το βασιλιά των Μολοσσών. Αυτός άλλοτε είχε ζητήσει κάτι από τους Αθηναίους και ο Θεμιστοκλής του το αρνήθηκε περιφρονητικά, όταν βρισκόταν στην ακμή της πολιτικής του δύναμης. Γι' αυτό ο Άδμητος ήταν πάντοτε οργισμένος εναντίον του και ήταν φανερό πως αν τον έπιανε, θα έπαιρνε εκδίκηση. Αλλά στη δύσκολη θέση που έτυχε να βρεθεί τότε ο Θεμιστοκλής, φοβήθηκε περισσότερο τον πρόσφατο φθόνο των συμπατριωτών του παρά την παλιά οργή του ξένου βασιλιά και παραδόθηκε στο έλεός του.

Έγινε ικέτης του, αλλά με έναν τρόπο ξεχωριστό και ασυνήθιστο. Κρατώντας στην αγκαλιά του το γιο του Άδμητου, που ήταν μικρό παιδί, γονάτισε μπροστά στην εστία.

Και αυτό το θεωρούν οι Μολοσσοί σαν την πιο μεγάλη ικεσία που δεν μπορεί κανείς να την αρνηθεί. Μερικοί λένε πως η Φθία, η γυναίκα του βασιλιά (Άδμητου), υπόδειξε στο Θεμιστοκλή αυτόν τον τρόπο της ικεσίας και πως έβαλε το γιο της να καθίσει μαζί του μπροστά στην εστία. Άλλοι πάλι λένε πως ο ίδιος ο Άδμητος, για να μπορέσει να επικαλεστεί απέναντι εκείνων που κυνηγούσαν τον Θεμιστοκλή θρησκευτικούς λόγους για τους οποίους ήταν ανάγκη να μην τον παραδώσει, μηχανεύτηκε από πριν και έπαιξε μαζί του αυτή τη σκηνή της ικεσίας.».

Μετά το 465 π.Χ. που πέθανε ο Άδμητος μεσολάβησε ένα διάστημα, μέχρι το 422, που οι βασιλιάδες της Ηπείρου «περιέπεσαν στην βαρβαρότητα», όπως γράφει ο Πλούταρχος στο βίο του Πύρρου. Συγκεκριμένα, ο Πλούταρχος γράφει: «.Έπειτα, όμως, από τους πρώτους βασιλιάδες, επειδή οι ενδιάμεσοι βασιλιάδες περιέπεσαν στη βαρβαρότητα και έγιναν και στη δύναμη και στους τρόπους ζωής άσημοι, αναφέρουν, πως πρώτος ο Θαρύπας, επειδή εστόλισε τις πόλεις με ελληνικά έθιμα και γράμματα και ανθρωπιστικούς νόμους, έγινε ξακουστός. Και του Θαρύπα γιος ήταν ο Αλκέτας, του Αλκέτα δε (γιος) ήταν ο Αρρύβας. Ο Θαρύπας είναι ο μόνος διάδοχος των ηπειρωτικών φυλών που εκπαιδεύεται για μεγάλο χρονικό διάστημα στο πρώτο και μεγαλύτερο πολιτιστικό κέντρο της Ελλάδας.».

Και έχει σημασία αυτό. Γιατί μέχρι τότε οι Έλληνες ιστορικοί, ο Θουκυδίδης πρώτος στην ιστορία του, αποκαλεί τους Ηπειρώτες «βαρβάρους» με την έννοια βέβαια του απολίτιστου και απαίδευτου, αμόρφωτου.

Αυτή την εποχή ο Θαρύπας, ο διάδοχος του θρόνου των Μολοσσών ήταν ανήλικος. Τον έστειλαν στην Αθήνα τα πρώτα χρόνια του Πελοποννησιακού Πολέμου, για να γνωρίσει μερικά πράγματα που θα του χρησίμευαν όταν θα ανέβαινε στο θρόνο. Επίτροπός του (αντιβασιλέας) στο θρόνο ήταν ο Σαβύλινθος της φυλής των Ατιντάνων, που κατοικούσαν στη σημερινή περιοχή της Δερόπολης της Β. Ηπείρου. Ο Θουκυδίδης στο βιλ. Β', 80 γράφει: «.Μολοσσούς δε ήγε και Ατιντάνας Σαβύλινθος, επίτροπος ών Θαρύπου του βασιλέως, έτι παιδός όντος.».

Ο Θαρύπας έμεινε στην Αθήνα μέχρι το 422 π.Χ. Τότε ενηλικιώθηκε και επέστρεψε στην Ήπειρο για να αναλάβει τον θρόνο των Μολοσσών. Με την δημοκρατική παιδεία που εγνώρισε στην Αθήνα, επέστρεψε στην Ήπειρο αποφασισμένος να αναλάβει έργο φιλόδοξο, αναγεννητικό σε όλους τους τομείς.

Στις προσπάθειές του να εκσυγχρονίσει την Ήπειρο, έχει σαν πρότυπο την Αθήνα, της οποίας, όταν εκπαιδεύονταν εκεί, έγινε τιμητικά και Αθηναίος πολίτης. Γι' αυτό τώρα προσχώρησε στη συμμαχία των Αθηναίων. Ο Θαρύπας είναι ο πρώτος Ηπειρώτης ηγεμόνας, ο οποίος εγκατέλειψε την πατροπαράδοτη απομόνωση των ηπειρωτικών φύλων από την ελληνική ζωή και προσχώρησε στην Αθηναϊκή Συμμαχία.

Από τότε αρχίζει μία καινούργια περίοδος, οικονομικής, κοινωνικής και εκπολιτιστικής ανασυγκρότησης των Μολοσσών, με αποτέλεσμα η υπερίσχυσή τους και η επικράτησή τους σε όλη την Ήπειρο. Από τον βασιλιά Θαρύπα οι Μολοσσοί αναλαμβάνουν την ηγεμονία της Ηπείρου, την οποία διατηρούν μέχρι τη Ρωμαϊκή υποδούλωση το 167 π.Χ.

Γιος και διάδοχος του Θαρύπα ήταν ο Αλκέτας. Ο Αλκέτας είχε δύο γιους, τον Αρύββα και τον Νεοπτόλεμο. Γιος του Αρύββα ήταν ο Αιακίδης και γιος του Αιακίδη ο Πύρρος. Ο Νεοπτόλεμος ήταν πατέρας της Ολυμπιάδας της μητέρας του Μεγ. Αλεξάνδρου και πατέρας του Αλεξάνδρου Α' βασιλιά των Μολοσσών. Δηλαδή η Ολυμπιάδα είχε αδελφό τον βασιλιά της Ηπείρου Αλέξανδρο Α' και γι' αυτό ονόμασε και το γιο της Αλέξανδρο, τον γνωστό Μέγα Αλέξανδρο γιο του Φιλίππου Β'.

Στη διάρκεια της βασιλείας του Θαρύπα πραγματοποιήθηκε στην Ήπειρο ένα μεγάλο καλλιτεχνικό γεγονός. Ήλθε στην Ήπειρο ο ίδιος ο Ευριπίδης στην Πασσαρώνα και εδίδαξε στο κοινό των Μολοσσών την τραγωδία του «Ανδρομάχη». Την επάνοδο του Θαρύπα στην Ήπειρο συνόδευε ο Ευριπίδης που δίδαξε την «Ανδρομάχη» στην «Πασσαρώνα», την πρωτεύουσα των Μολοσσών, 11 χιλιόμετρα Βορειοδυτικά των Ιωαννίνων, όπως γράφει ο Σωτήρης Δάκαρης στη «ΔΩΔΩΝΗ» σελ. 9.

Στην τραγωδία «Ανδρομάχη», που παίχτηκε το 421 π.Χ. στην Ήπειρο, υπάρχει έντονο το μίσος κατά της Σπάρτης. Εξαίρεται η ηρωική καταγωγή του βασιλικού οίκου των Μολοσσών και του Θαρύπα, που είχε διατρέξει θανάσιμο κίνδυνο εξ αιτίας των Σπαρτιατών.

Διατυπώθηκε από κάποιους μελετητές αμφιβολία, αν παίχτηκε στην Πασσαρώνα η «Ανδρομάχη» και γιατί όχι στη Δωδώνη. Το πράγμα είναι απλό. Το θέατρο της Δωδώνης χτίστηκε τον 3ο αιώνα π.Χ. Όλα τα άλλα ιερά και το Μαντείο υπήρχαν από αιώνες πριν. Το θέατρο όμως χτίστηκε τον 3ο αιώνα π.Χ. (Δάκαρη «Δωδώνη» σ. 12).

Με κύριους φορείς τους Μολοσσούς και τον δημοκράτη φιλαθηναίο βασιλιά Θαρύπα σημειώνονται από το τέλος του 5ου αιώνα ριζικές μεταβολές σ' ολόκληρη την Ήπειρο. Τα προϊστορικά χωριά συνοικίζονται σε μεγαλύτερους οικισμούς και περιτειχίζονται για την ασφάλεια των κατοίκων, καινούργιες πόλεις χτίζονται με ευθύγραμμα ρυμοτομικά σχέδια (Κασσιώπη, Γκούμανη, Αμμότοπος) και επιβλητικά δημόσια κτίρια. Εκσυγχρονίζεται η διοίκηση με την θέσπιση ετησίων αρχόντων και Βουλής. Κόβεται το πρώτο τοπικό νόμισμα, εισάγονται το αττικό αλφάβητο και η γραφή, ως τώρα άγνωστα στα ντόπια Ηπειρωτικά φύλα.

Με πρωτοβουλία των Μολοσσών συγκροτείται η πρώτη πολιτική κοινοπραξία, το «Κοινόν των Μολοσσών» (αρχές 4ου π.Χ. αι.). Από τις αρχές του 3ου π.Χ. αι., με την οριστική άνοδο στο θρόνο του Μολοσσού βασιλιά Πύρρου (297-272 π.Χ.) η πολιτική θέση των Ηπειρωτών μεταβάλλεται. Οι Μολοσσοί, απόγονοι των μεγάλων ηρώων των ομηρικών επών, του μυθικού Νεοπτολέμου, γιου του Αχιλλέα και της Ανδρομάχης, της χήρας του Έκτορα, φιλοδοξούν να αναμειχθούν ενεργά στις ελληνικές υποθέσεις.

Χτίζονται νέες πόλεις, κατασκευάζονται θέατρα και μεγαλοπρεπή οικοδομήματα και μεγάλα μνημεία τέχνης αρχίζουν να στολίζουν τα μεγάλα κέντρα, όπως η Αμβρακία και η Δωδώνη.

Στην ηρωική αυτή περίοδο ανακαινίζεται ριζικά το ιερό της Δωδώνης, με την ανοικοδόμηση του ναού του Δία και την ανάδειξή του σε μνημειακό κτίριο, με την κατασκευή του γιγάντιου θεάτρου, που βλέπουμε σήμερα.

Ο Θαρύπας είχε καταφύγει παιδί στην Αθήνα, για να σωθεί από κάποια ολιγαρχική συνωμοσία φιλοσπαρτιατική. Το γεγονός αυτό επρόκειτο να αποβεί ωφελιμότατο για την Ήπειρο. Το διάστημα που έμεινε στην Αθήνα ο Θαρύπας γοητεύτηκε από την αίγλη της Αθηναϊκής Δημοκρατίας. Έτσι, με την επάνοδό του «εισβάλλει» στην Ήπειρο ο αττικός πολιτισμός και η Αθηναϊκή επιρροή, που εκτοπίζει την Πελοποννησιακή.

Πηγές:

1. Θουκυδίδου Ιστορ. Β, 80.

2. Δημ. Ευαγγελίδη «Οι Αρχαίοι κάτοικοι

της Ηπείρου» 1962

3. Πλουτάρχου «Θεμιστοκλής», «Πύρρος».

4.  Σωτ. Δάκαρη «Δωδώνη».

Νίκος Δάσκαλος, τραγουδιστής

Ο Νίκος Δάσκαλος γεννήθηκε στη Χίνκα Ιωαννίνων το 1956. Τα πρώτα του ακούσματα στο Δημοτικό τραγούδι ήρθαν από τον θείο του, κλαρινίστα και τραγουδιστή, Θόδωρο Χατζή. Τραγουδούσε από μικρός. Στο γυμνάσιο στη Ζίτσα, τραγουδούσε τα Σάββατα, στις γιορτές στην τραπεζαρία του οικοτροφείου και στις εκδρομές. Στη Βελλά φοίτησε και πήρε το πτυχίο του δασκάλου, διδάχτηκε Ευρωπαϊκή και κυρίως Βυζαντινή μουσική. Παράλληλα με τις σπουδές του, τα καλοκαίρια κυρίως, αρχίζει να συνεργάζεται με διάφορες κομπανίες. Από το 1974 και μετά συνεργάστηκε σε σχήματα με τους κλαρινίστες: Νίκο Ψήνα, Λάμπρο Κόττικα, Γιώργο Ζούμπα, Τάκη Μπαμπούρα, Αποστόλη Μετσοβίτη, Μάκη Μποροδήμο και τα τελευταία χρόνια με το Γιώργο Γιαννακό. Σε όλο αυτό το διάστημα, συνεργάστηκε περιστασιακά με όλους σχεδόν τους οργανοπαίχτες και τραγουδιστές από την Ήπειρο και όχι μόνο. Στο εξωτερικό δεν πήγε λόγω της κύριας επαγγελματικής του δραστηριότητας. Έκανε μερικά ταξίδια μόνο στην Γερμανία.

www.romiazirou.blogspot.gr